CHAPTER ONE 

GUSTUNG-‐‑GUSTO nang umiyak ni Moira habang pinagmamasdan ang amang nakaupo sa silyang de-‐‑gulong. Si Don Miguel San Diego-‐‑matatag, malakas at pinangingilagang may-‐‑ari ng Hacienda San Diego at San Diego Holdings, at kung anu-‐‑ano pang mga negosyo sa Sta. Barbara—ay isa na ngayong gulay. At ang mas lalo

pang nakakaiyak, wala siyang magawa upang ibsan ang paghihirap nito. Napalunok siya nang maalala ang sinabi ng abogado at kanang-‐‑kamay ng papa niya na si Atty. Robleza. Ayon dito, bago atakihin sa puso si Don Miguel ay kakakuha pa lang nito ng malaking loan sa bangko para i-‐‑finance ang panibagong business venture nitong pag-‐‑e-‐‑export ng mga exotic fishes at aquatic plants sa ibang bansa. Subalit bago pa man makaungos ang bagong tatag na negosyo’y naratay nga sa karamdaman ang don. “Why a loan? Kaya naman niyang i-‐‑finance sa sariling pera ang business venture na iyon, a,” bulalas niya nang malaman iyon. Ilang sandaling hindi nakaimik si Atty. Robleza. “Well?” Nagpapahayag ng pagkainip ang tinig ni Moira. Nagtanggal muna ng bara sa lalamunan ang abogado bago nagsalita. “Lingid sa iyong kaalaman, hija, your father’s businesses are not doing so well. Lubos na naapektuhan ang mga ito ng paghihirap ng ekonomiya. Mas lalo pang nagkaproblema sa cash flow si Don Miguel nang magkaroon ng alitan ang Pilipinas at Taiwan tungkol sa flights ng mga eroplano. Nagkansela ng orders ng mga prutas ang kliyente niya roon. He also made several unwise investment speculations that sucked up quite a lot of money. At alam mo na rin na ang steel mill ay natigil ang operasyon dahil idineklara itong hindi kumukomporme sa environmental standards. Malaking pera ang gugugulin para maglagay ng angkop na anti-‐‑ pollution devices.” “Bakit hindi ipinaalam sa akin na nagagahol sa pera ang papa?” yamot na tanong ni Moira. Hayun siya’t nagbubuhay-‐‑mayaman sa Maynila, iyon pala’y naghihingalo na ang kabuhayan nila. Napapalatak si Atty. Robleza. “Parang hindi mo kilala ang ama mo, hija. He doesn’t want to worry you, his one and only princess. Isa pa, pakiramdam niya’y temporary setback lang ang lahat at ‘di maglalao’y malalagpasan din niya ito. Ayaw na niyang mag-‐‑ alala ka pa,” paliwanag nito. Si Moira naman ang hindi makaimik. At ang sobrang stress na dulot ng mga problema marahil ang naging dahilan para atakihin siya sa puso. “Damn!” Nakapagmura na siya nang wala sa panahon sabay suntok sa narra’ng mesa ng abogado. “Alin na lang sa mga propyedad namin ang natitira?” tanong niya. “Tanging. . tanging ang hacienda na lang,” sagot ni Atty. Robleza sa mahinang tinig. Tanging ang hacienda na lang? Hindi yata siya makapaniwala. Sa nilawak-‐‑lawak ng lupain nila sa iba pang bayan, sa samut-‐‑saring uri ng negosyong sumasailalim sa San Diego Holdings, ang hacienda na lang ang natitira sa kanila? Kung susumahin lahat ng pagkakautang nila, kahit yata ipagbili niya ang hacienda’y hindi pa matutumbasan niyon ang halaga ng mga utang nila. “I’m so sorry, hija,” mahinang saad ni Atty. Robleza. “Don’t be. Kaya ko ‘to,” pakli niya, saka tinalikdan ang abogado’t iniwan na ito. Iyon na ang simula ng kanyang bangungot. Sa pagbabayad pa lang ng interes sa pagkakautang ng ama niya’y masisimot na ang perang nasa bangko. At siya na lumaki sa kariwasaan ay nahaharap na sa matinding kagipitang hindi niya alam kung paano babakahin. Ngunit ang mas lalong nagpapahirap ng kalooban niya’y ang masaksihan ang sinapit ng kanyang ama. Hindi na makapagsalita si Don Miguel. Hindi makalakad. Hindi makakilos mag-‐‑isa. Sa kasalukuyan ay may ilang mga katulong pa sa hacienda at ang mga ito ang umaalalay sa kanya sa pag-‐‑aalaga sa kanyang ama. Subalit gaano na lang ang itatagal ng pera nila gayong kinakailangan ng mga mamahaling gamot, pati na rehabilitation therapy ni Don Miguel? Idagdag pa roon ang mga nakapilang kakilala nila na naghihintay na mabayaran ng utang. Nabaling ang pansin niya sa labas nang maulinigan ang ugong ng parating na sasakyan. Mula sa bukas na bintana’y natanaw niya ang Range Rover na pumarada sa driveway. Napakunot-‐‑noo siya nang mamataan ang lalaking bumaba buhat doon. Pagkuwa’y bugnot na lumabas siya ng silid ng ama para harapin ito. “Ikaw na naman?” Naudlot ang akmang pag-‐‑upo ng lalaki sa sofa nang marinig siyang magsalita. “Akala ko’y nagkaintindihan na tayo. Wala akong balak ibenta ang haciendang ito,” galit niyang saad habang malalakas ang mga yabag na bumababa ng hagdan. Minsan nang nagtungo roon ang lalaking nagpakilalang si Mr. Moreno. Inaalok siyang ibenta ang Hacienda San Diego sa halagang maituturing na lagpas pa sa aktuwal na presyo niyon sa mercado. Mahigpit niyang tinanggihan ang alok nito nang mga panahong hindi pa niya magawang ipagbili ang natitira nilang pag-‐‑aari. At ang akala niya’y nagkaintindihan na sila. Ano’t nandoon na naman ito? “Good morning, Miss San Diego,” bati ng lalaki na animo’y walang narinig sa sinabi niya. “Hindi maganda ang umaga ko, Mr. Moreno, lalo’t sinisira mo ito,” pakli niya. “Wala na tayong dapat pag-‐‑usapan pa kaya hindi na ‘ko mag-‐‑aabalang imbitahan kang maupo.” Isang mapaklang ngiti ang naging katugunan nito sa sinabi niya. “I’m afraid I can’t go. At least hangga’t hindi ko nasasabi sa iyong dinadagdagan ko ang offer ko ng tatlong milyon pa. That’s almost five million more than the actual market value of your property.” “Sinabi ko nang—” “On top of that, sasagutin ko ang rehabilitation therapy ni Don Miguel for as long as it’s necessary.” Doon siya napatda. Malaking gastos ang makakaltas sa kanya kung sakali. Tinukoy ng doktor na may pag-‐‑asa pang makakilos muli si Don Miguel kung sasailalim ito sa masusing physical therapy. Subalit malaking pera ang gugugulin at mahigpit ang pangangailangang isagawa ang therapy sa lalong madaling panahon. Habang ipinagpapaliban iyon, mas lalong lumiliit ang tsansang makakilos muli nang normal ang don. Napasulyap siya sa malaking painting na nakasabit sa isang dako ng maluwag na sala. Larawan iyon ng papa niya. Ipininta iyon ng kilalang pintor noong nasa rurok ng kalusugan si Don Miguel. I want to bring him back to that, naisaloob niya. Kasabay niyo’y mabilisan niyang nirepaso sa isipan ang suma total ng perang nasa pangalan niya nang mga sandaling iyon. Plano niya’y gamitin iyon sa pagsisimula ng bagong negosyo subalit matatagalan bago sila makabangon. At malamang ay huli na iyon para sa rehabilitasyon ng papa niya. Kung kani-‐‑kanino na rin siya lumapit na kakilala ngunit sa malaking pagkahumindig niya, natuklasan niyang may utang din sa mga ito ang papa niya. Sa ngalan na nga lang ng pagkakaibigan kung kaya’t hindi na muna naniningil ang mga ito. Napahugot siya ng malalim na hininga. “Ba’t masyado yata kayong obsessed na mapasakamay n’yo ang haciendang ito?” nagugu-‐‑ lumihanan niyang usisa. “Sabihin na nating noon ko pa nais magkaroon ng haciendang ganito kalawak at umookupa ng primero-‐‑klaseng lupain.” “Pero ba’t ang Hacienda San Diego?” “To be brutally honest, ito lang ang ganitong uri ng hacienda ang may pagkakataon akong mabili.” Alam na niya ang ipinahihiwatig nito. Ang iba marahil na hacienda na kasintulad ng sa kanila’y pag-‐‑aari ng mayayama’t makapangyarihang mga pamilya na hindi mag-‐‑iisip na ibenta iyon. Dati, ganoon din kami. Mayaman. Maka-‐‑ pangyarihan. But not anymore. Nakagat niya ang labi upang huwag maiyak. “Bueno, ano ang pasya mo?” Binasag ang pagdidili-‐‑dili niya ng tinig ni Mr. Moreno. “A-‐‑add two million more and I’ll think about it,” may bikig sa lalamunang hayag niya. “On top of that, mangako kang bibigyan kami ng sapat na panahon para makahanap ng malilipatang akma sa kalagayan ng papa.” “I’ll add two million more and don’t think about it. Just say we’ll have a deal,” giit ni Mr. Moreno. Natahimik na naman siya. Am I doing the right thing? “Paano ang tungkol sa pagbibigay mo ng palugit sa ‘min?” Saglit lang ang pag-‐‑aatubili ni Mr. Moreno. “Wala akong problema roon.” “Then we have a deal.” Natagpuan na lang niyang sinasabi iyon. “I’ll have the papers ready,” dagdag pa niya. “Ihahanda ko naman ang perang ibabayad sa iyo. I’ll say you drive a really hard bargain,” ani Mr. Moreno. “Tawag lang ng pangangailangan,” mapakla ang ngiting saad niya. SAMANTALA, sa silid na nagsisilbing opisina ni Anton ay matagal siyang nakatitig sa pahayagan. Heiress turns 18. Iyon ang titulo ng artikulong pinagbubuhusan niya ng atensiyon. Kalakip niyon ang larawan ng dalagang tagapagmana na kasayaw ang isang lalaking malapit sa puso nito. May maigsi ring balita tungkol sa inihayag na engagement ng dalawa. Gusto niyang kuyumusin ang pahayagan. Iyon ang reaksiyon ni Anton, kagaya ng madalas mangyari. Para bang kapag ginawa niya iyo’y mabubura ang masasagwang pangitaing madalas maglaro sa kanyang isipan. Subalit nagtimpi siya. Sanhi ng poot na binubuhay ng naturang artikulo kaya niya narating ang kinaroroonan. Napasulyap siya sa petsa ng pahayagan. April 12, 1988. Isang mapaklang ngiti ang sumilay sa kanyang mga labi. Lagpas isang dekada na pala ang nakalilipas mula nang mangyari ang lahat. Mahigit isang dekada na niyang iniingatan ang poot sa kanyang puso. At dumating na ang panahon para siya’y maningil. Naudlot ang pagbabalik-‐‑tanaw niya sa nakaraan nang may kumatok sa pinto. “Tuloy,” sabi niya. Bumukas ang pinto at pumasok ang panauhin. Isang folder ang iniabot nito sa kanya. “It’s done?” may antisipasyon sa tinig na tanong niya. Tumango ang nagdala ng folder. “Nariyan lahat ng hinihingi mo,” anito. “That fast, huh?” “Ganyan ang nagagawa ng pera.” “Well done. Maraming salamat. At huwag kang mag-‐‑alala, may akmang kapalit ang pabor na hiningi ko,” pangako niya. “Natutuwa akong nakatulong sa ‘yo.” Pagkasabi niyo’y umalis na ang panauhin. ILANG araw matapos magkapirmahan sina Mr. Moreno at Moira ay nakatanggap ng tawag ang dalaga. “The money’s in the bank, tama ba ‘ko?” paniniguro ni Mr. Moreno. “Ganoon na nga,” kumpirma ni Moira. Noong makatlo pa niya inihulog sa account niya ang ibinayad ng lalaki sa hacienda at sa mga panahong iyon ay cleared na ang tseke. “That’s good. So, it’s official. Sa akin na ang hacienda n’yo, right?” “T-‐‑that’s right.” “Expect a visit from the owner this afternoon, okay?” Napalunok siya. Hindi niya inaasahan ang sakit na gumuhit sa kanyang dibdib bunga ng sinabi ng lalaki. Parang hindi niya matanggap na hindi na sila ang may-‐‑ari ng hacienda. “Are you there?” Tinig ni Mr. Moreno ang nag-‐‑ udyok sa kanyang ipagpaliban ang paghihinagpis. “Y-‐‑yes, I’m here. I’ll expect you this afternoon,” malumanay niyang sagot sa kabila ng pagnanais na magsisigaw dahil sa sama ng loob. Dahil sa tawag ni Mr. Moreno, hindi na siya nagulat nang pagsapit ng alas-‐‑kuwatro’y puntahan siya ng katulong sa silid niya’t ihayag na may naghahanap sa kanya. “Si Mr. Moreno ba?” tanong niya. “Hindi po. Ibang lalaki.” “Sino?” Napakunot-‐‑noo siya. Ang inaasahan niya’y si Mr. Moreno ang darating. “Ayaw pong sabihin. Gusto raw kayong sorpresahin.” “Nasaan siya? Hindi mo dapat pinapasok,” nababa-‐‑halang wika niya na nagmadali sa paglabas ng silid. “Hindi nga, Senyorita. Nasa labas pa siya,” anang katulong na patakbong sumusunod sa kanya. Pagbukas niya ng front door ay isang lalaki ang natagpuan niyang nakaupo sa isa sa mga silyang nasa patio. Nakatalikod ito sa kanya kaya hindi niya agad makita ang mukha nito. “May I help you?” pukaw niya rito. Dahan-‐‑dahang tumayo ang lalaki saka bumaling sa kanya. At nang matunghayan niya ang mukha nito’y isang malakas na pagsinghap ang napawalan niya. Hindi siya maaaring magkamali. Oo’t malaki na ang ipinagbago ng pisikal na kaanyuan ng lalaki subalit walang dudang ang nakatayo sa harap niya’y walang iba kundi si Anton Alvarez. “I can see you still remember me.” May taglay na pait ang ngiting sumilay sa mga labi nito. Hindi naman siya makahuma. Sa isang iglap ay para siyang ibinalik sa isang yugto ng nakaraan. Yugtong matagal na niyang inaasam na sana’y hindi na nangyari. .

 

CHAPTER TWO 

BATA pa siya’y namamasukan na ang pamilya Alvarez sa Hacienda San Diego. Ang ama ni Anton na si Mang Nardo’y tagapangasiwa ng mga bukirin nila samantalang ang ina nitong si Aling Candida’y pumupunta-‐‑punta sa mansiyon para tumulong sa tuwing may gaganaping pagtitipon doon. Maliit pa si Anton ay isinasama-‐‑sama na ito ng mga magulang sa hacienda at nang maging binatilyo ay tinanggap ng kanyang ama bilang isa sa mga tauhan nila. Apat na taon na marahil itong nagtatrabaho sa hacienda nang magsimula ang lahat. “Moira, sino ba ‘yong isang ‘yon?” sundot ni Cathy sa kanya. Bakasyon noon at inimbitahan niya ang kaibigang taga-‐‑Maynila na mamalagi muna sa hacienda. Kasalukuyan silang nangangabayo nang mamataan nito si Anton na abala sa pagtulong sa ama na lagyan ng tanda ang mga bakang kabibili lang ni Don Miguel. “Ba’t gusto mong malaman?” napapakunot ang noong tanong niya. “He’s cute,” parang kinikiliting sagot nito. “Cute? You call that cute? Kita mo nga’t amus-‐‑ amusan siya.” “You’re so maarte. Paano naman kayang hindi siya magmumukhang madungis, eh, nagtatrabaho nga siya? But there’s something about him. . type ko siya,” pahagikhik na hayag nito. “If I’m maarte, you’re a flirt. Isumbong kaya kita sa daddy mo?” iritadong pakli niya. “At ano namang masama? I’m seventeen, I’m young and I’m carefee.” “You sound like a commercial for panty shields.” “Ba’t ang sungit mo? Hmm, am I impinging on your territory? May gusto ka sa kanya, ‘no?” tudyo nito. “Of course not! Hindi ganoon ang mga tipo kong lalaki. Madungis na, mukha pang tikling,” mainit na tanggi niya. Subalit kahit sinasabi iyon ay palihim niyang sinulyapan si Anton. Totoo namang hindi ganoon ang mga lalaking hinahangaan niya. Mas gusto niya iyong mga clean-‐‑cut. Iyong tipong parang parating mabango. Ngunit dahil sa interes ng kaibigan sa naturang lalaki’y napukaw rin ang kuryusidad niya. “Puwede mo ba ‘kong ipakilala sa kanya?” sabi ni Cathy. “Hindi. Baka ako pa ang sisihin ng daddy mo kapag may nangyari. .” “Ano ba naman ang mangyayari? My goodness! Ako, may gagawing kalokohan? What do you think of me?” “Isang lukaret, ano pa? And I don’t trust you. Sagutin kita sa daddy mo, eh. Tayo na nga.” Sinikaran niya ang kabayo niya para patakbuhin na iyon. Walang nagawa si Cathy kundi sumunod na lang sa kanya. Sa buong linggong pagbabakasyon ng kaibigan sa hacienda’y hindi niya ito binigyan ng pagkakataon na makalapit man lang kay Anton. Katulad niya’y isang batang may laruang hindi pinapansin ngunit nang pag-‐‑interesan ng iba’y nagustuhan na rin niya. Matagal nang nakaalis si Cathy ay naroon pa rin ang interes na iyon. Madalas, kapag nangangabayo siya’y dumadaan siya sa gawi ng hacienda na batid niyang kinaroroonan ni Anton. At kapag nakikita niya ito’y may kakaibang saya siyang nadarama. Hanggang doon na lang dapat siya. Patingin-‐‑ tingin. At wala naman siyang balak lumagpas sa pamantayang iyon. Ngunit may dumating na pagkakataong hindi niya mapalagpas. WALA noon si Don Miguel. Nagpunta ito sa Maynila para makipagpirmahan ng kontrata sa bagong kliyente. Sa kanyang silid ay abala sa pagbibihis si Moira. Naimbitahan siya sa isang salu-‐‑salo at ang ka-‐‑date niya’y isa sa mga lalaking pinag-‐‑iisipan niyang sagutin pagdating ng tamang panahon. Halos tapos na siya nang tumunog ang telepono. “Hello, Moira, si Dave ito. I’m sorry but something came up,” humahangos na sabi ng nasa kabilang linya. “What came up?” “Basta, something important. Saka ko na ipapaliwanag. But the point is, hindi na ‘ko makakapunta sa party. I hope it’s okay.” “Eh, may magagawa pa ba ‘ko?” yamot na turan niya. “Ba’t naman kasi ngayon mo lang sinabi? Sana kanina pa para nakahanap ako ng ibang kasama.” “Sorry, pero biglaan kasi, eh.” “Maybe I’ll just go alone.” “Ikaw ang bahala. Basta gusto ko lang ipaalam sa iyo na hindi na ‘ko makakasama. O, sige, I have to go. Bye.” Gusto niyang ibalibag ang telepono. The nerve. Siya ‘yong nag-‐‑imbi-‐‑imbita, ‘tapos, siya pa ‘yong biglang uurong at the last minute. Tse! `Tsura mo lang, pag-‐‑aalboroto niya. Hmph! Hindi kita kailangan. I can go on my own. “Nana Merced, pakisabi kay Mang Doro na ilabas ‘yong kotse,” sabi niya nang pagbaba’y masumpungan ang mayordoma nila. “Ay, naku, Senyorita, wala si Doro. Nagpaalam siya kanina pang umaga sa papa ninyo na uuwi sa kanila’t may sakit ang asawa niya.” “Si Rico na lang.” “Kuwan, ‘di po ba’t isinama siya ni Don Miguel sa Maynila?” “Oo nga pala. Damn! Wala ba tayong tauhan diyan na marunong magmaneho?” “W-‐‑wala ‘ata. Hindi naman puwedeng basta humugot ng kung sino diyan at magagalit tiyak si Don Miguel kapag nalaman niya.” Mahigpit sa ganoong mga bagay ang don. Ayaw nitong sumasama ang anak kung kanino lang. Ang tagahatid-‐‑sundo ni Moira’y tanging mga pinagtitiwalaan lang nito. “Eh, paano na ‘yan? May pupuntahan akong party, wala namang maghahatid sa ‘kin.” Nagsimula nang mag-‐‑init ang ulo niya. Gusto pa naman niyang pamukhaan si Dave. May sasabihin sana si Nana Merced ngunit naudlot iyon nang sabay nilang marinig ang pagtawag mula sa labas. “O, bakit?” usisa ng mayordoma nang matuklasang si Anton ang tumatawag. “Ipapaalam ko lang ho sana sa inyo na baka hindi makarating si Inay bukas. Mataas kasi ang lagnat ni Alicia,” anito na ang tinutukoy ay ang nakababatang kapatid. “Ganoon ba? O, sige, si Corazon na lang ang ipapatawag ko. Walang problema doon,” ani Nana Merced. “Maraming salamat ho. Magpapaalam na ‘ko.” “Sige, hijo.” “Nana Merced, baka puwede siya.” Naudlot ang akmang pagtalikod ni Anton nang magsalita si Moira. “P-‐‑puwede ho saan, Nana?” nagugulumihanan nitong tanong. “Kuu, eh, kailangan kasi nitong si Senyorita ng magmamaneho para sa kanya. Pupunta daw sa party, kaso walang maghahatid sa kanya.” “Ho? K-‐‑kuwan.. ” Napakamot ito sa ulo. “Bakit, may problema ba? Kailangan ka ba ng inay mo ngayong gabi?” tanong ni Nana Merced. “H-‐‑hindi ho sa ganoon. May.. may kausap kasi ako, eh.. Pupunta sana kami sa sayawan sa bayan.” “Aha! May date ka ba?” napapatawang hula ni Nana Merced. “Aba’y oo nga pala, ano. Nakabihis ka nga. Sino ang masuwerteng dalaga? Si Mina na anak ni Aling Tacing?” Dagling umangat ang presyon niya sa narinig. Kanina pa niya napansing nakaporma ang lalaki. Naguwapuhan pa nga siya rito. At nakakapagngitngit isiping para iyon sa ibang babae. “O, siya, may date pala, Nana Merced. Huwag na lang,” napapaingos niyang saad. Nakakailang na katahimikan ang naghari. “H-‐‑hindi, ihahatid ko na lang k-‐‑kayo, Senyorita,” mayamaya’y pasya ni Anton. “Talaga?” Pakiramdam niya’y napakalaking tagumpay ang nakamit niya. `Tsura mo lang, Mina. “Opo.” “Sus, ‘wag ka ngang mangupo sa ‘kin at mas matanda ka pa. Tara na.” Hinagip niya ang kamay ng lalaki’t hinila ito papunta sa garahe. Naiilang na kumawala si Anton. “Teka, S-‐‑Senyorita, k-‐‑kukunin ko ang.. ang susi,” nagkakabuhul-‐‑buhol ang dilang wika nito. Susme, torpe pa pala ‘to, napapatawang naisaloob niya habang tinatanaw itong halos magkandapatid-‐‑patid sa sariling mga paa sa pagmamadaling makalayo sa kanya. “PASASAAN ba tayo, Senyorita?” tanong ni Anton nang nasa loob na sila ng kotse. “Kina Mrs. Morante. Alam mo ba ‘yon?” “Opo, este, oo.” Pagkatapos niyon ay hindi na sila nagkibuan. Halatang ilang na ilang si Anton. Sa kabila ng lamig na ibinubuga ng aircon ay nakailang punas ito ng pawis. Tensiyonado rin si Moira. Gusto niyang magkaroon ito ng magandang impresyon sa kanya. Ibig niyang mapuna nitong isa siyang dalaga, subalit tila malabong mangyari iyon. “Sino ba sana ang ka-‐‑date mo?” tanong niya nang hindi na makatiis. “I-‐‑isang kaibigan, Senyorita,” sagot nito na hindi man lang sumulyap sa kanya. Nanatiling sa daan nakatuon ang paningin nito. “Kaibigan lang?” “Kaibigan lang.” “Hindi kaya siya magalit sa hindi mo pagsipot?” “Maiintindihan naman siguro niya. Mabait si Mina.” Nagputok na naman ang butse niya. “Kailangan mo pa bang ipamukha sa ‘kin na hindi ako mabait?” singhal niya. “H-‐‑hindi ko ibig sabihin ang ganoon,” protesta ni Anton. “Eh, ano pala?” “W-‐‑wala, Senyorita. Wala akong ipinahihiwatig.” Nagpupuyos ang kalooban ni Moira habang binabaybay nila ang madilim na daan. Naglalaro sa imahinasyon niya ang itsura ni Mina. Mahinhin, simple at pa-‐‑sweet. “Hihintayin ko ba kayo dito sa sasakyan o babalikan na lang?” Napukaw ang pagmamarakulyo niya nang magsalita ang kasama. Noon niya lang napunang nakahimpil na sila. “Sasama ka sa loob.” “A-‐‑ano?” “Sabi ko, sasamahan mo ‘ko.” “Pero.. ” “Pero ano? Ikinahihiya mo bang kasama ako?” “H-‐‑hindi, Senyorita. Kabaligtaran nga, eh. Baka kayo ang mapahiya.” “You’re talking nonsense.” “Hindi maaari ang ibig ninyong mangyari, Senyorita. Gawin n’yo na ang gusto n’yo. Pagalitan n’yo ‘ko, suntukin, sampalin, pero hindi ako sasama sa loob,” pagmamatigas ni Anton. “Susuwayin mo ang utos ko?” “Para sa kabutihan n’yo rin. Tiyak na ‘di maiibigan ni Don Miguel kapag nalaman niyang isinama n’yo ang isang tauhan sa salu-‐‑salong laan sa mga kauri ninyo.” “Ang dami mong arte. Pwes, maiwan ka riyan.” Padabog na siyang lumabas. Hindi na niya hinintay na mapagbuksan siya nito ng sasakyan. Pagkuwa’y tuluy-‐‑tuloy na siyang pumasok sa bahay na pinagdarausan ng kasayahan. IILING-‐‑ILING na sumandal sa kinauupuan si Anton. Hindi talaga niya maintindihan ang anak ni Don Miguel. At naaliw rin siya sa ikinikilos nito. Nagpipilit umastang dalagang-‐‑dalaga na subalit lumalabas pa rin naman ang kamusmusan ng isip. Pero maganda siya, sa loob-‐‑loob niya. Kundi nga lang malayo ang agwat ng kabuhayan namin, liligawan ko ‘yon, eh. Napangiti siya nang maalala ang mga palihim na pagsulyap sa kanya ni Moira. Hindi lang siya nagpapahalata pero napapansin niya ang mga panakaw na tingin nito. Naaaliw siyang isipin na kahit paano’y naging bahagi siya ng pantasya nito. Hindi naglaon ay naidlip siya’t nagulantang na lang sa malakas na tinig ng dalaga. “ANO BA, Benjo, sabi nang may sundo ako, eh. Will you let me go?” galit na anas ni Moira. Nagpilit itong ihatid siya. Hawak siya nito sa isang kamay at ayaw siyang pakawalan. “I can take you home. Pauwiin mo na lang ang tsimoy mo,” giit ni Benjo. “Ayokong sumama sa ‘yo, okay?” tahasang hayag niya. “Now, please let me go. Lasing ka na ‘ata, eh.” “Hindi ako lasing,” tanggi nito. “You’re acting like one. Goodbye.” Ipinagpag niya ang brasong tangan ng lalaki, saka siya umakmang lalayo na. Subalit mabilis na muli siyang napigilan nito. Sinaklit ulit nito ang braso niya. Mas mahigpit na hinawakan iyon. “Lagot ka sa papa kapag nalaman niya ‘to,” banta niya. “Hindi ako natatakot sa kanya,” pagmamalaki ni Benjo. “Magkasosyo sila ng papa and the worst he could do is make me marry you. At hindi ko ‘yon tatanggihan. Alam mo na siguro, matagal na kitang type.” Hinila siya nito palapit at sinubukang hagkan sa pisngi. “Yuck! Ang baho mo. Bitawan mo nga ako.” Tinangkang itulak ni Moira ang lalaki subalit ni katiting ay hindi ito natinag. Sa halip, mas lalo pa nitong inilapit ang mukha sa kanya. “Pare, mabuti pa siguro’y bitawan mo na siya.” Isang tinig ang pumigil sa balak nito. “Well, well, well, what do we have here? Sino ba ang asungot na ‘to, Moira? Your date?” nakakalokong tanong ni Benjo. “S-‐‑siya ang nag-‐‑drive sa ‘kin papunta rito.” “Aba, eh, atribido pala ‘tong tsuper mo,” iritadong pakli ni Benjo. “Ano ba’ng ipinagmamalaki mo, ha? May ibubuga ka ba?” Binalingan nito si Anton at itinulak-‐‑tulak sa balikat. “Tama na,” sabad ni Moira. Nangangamba siya para sa binata. Di-‐‑hamak na mas malaki rito si Benjo at tiyak na wala itong ibubuga sa bugbugan. “Halika na.” Hinawakan niya ito sa kamay at tinangkang hilahin palayo. “Huwag kang makialam, Moira. Mukhang gustong mabangasan nitong tsuper mo,” tigib ng panlalait na turan ni Benjo. “Huwag kang makinig diyan,” sabi niya kay Anton. Ilang sandaling tinitigan ni Anton si Benjo. “Come on, come on.” Animo’y boksingero namang pumorma’t sumayaw-‐‑sayaw ang huli. “Hindi ako pumapatol sa lasing,” may panlalait sa tinig na sabi ni Anton, saka tumalikod. Isang malakas na bigwas ang dumapo sa ulo ng binata at nang harapin nito ang lalaking patraidor na sumuntok dito ay sa panga naman ito tinira. Sinundan iyon ng isa pang tama sa ulo. Putok ang labi at kilay ni Anton. “Tama na ‘yan, ano ba?! Saklolo!” sigaw ni Moira. Mukhang wala nang naririnig ang dalawang nagtutunggali. Muling sumugod si Benjo ngunit sa pagkakataong iyon ay nakailag si Anton. Kasunod niyon ay hinagip nito ang braso ng kalaban at marahas na ipinilipit iyon sa likod nito. “Sabihin mo lang at ‘di ako mangingiming baliin ito,” mahina ngunit marahas na turan ni Anton, kasabay ang pagdiin sa pagkakapilipit sa braso. “Ano, laban pa?” Napangiwi sa sakit si Benjo. “A-‐‑ayoko na,” usal nito. Pabalyang binitawan ni Anton ang braso nito. “Tayo na, Moira,” anito at iginiya papunta sa nakaparadang sasakyan ang dalaga. Sa kalituhan, sa unahan umupo si Moira. Sa puntong iyon ay napalabas na ang ilang mga bisitang nakarinig ng komosyon. Nagpalakpakan ang ibang kadalagahan sa kakisigang ipinamalas ni Anton. Kantiyaw naman ang inabot ni Benjo buhat sa mga kalalakihan. “M-‐‑MABUTI na lang at ikaw ang kasama ko,” ani Moira nang umaandar na ang sasakyan. “Uli-‐‑uli, pipiliin n’yo kasi ang mga kinakaibigan n’yo,” napapatiim-‐‑bagang na turan ni Anton. “Malay ko bang siraulo ang Benjo na ‘yon kapag nakakainom? He was a perfect gentleman nang ‘di pa siya lango,” katwiran niya. “Teka, may sugat ka.” Hinawakan niya ang labi nito na tinatagasan pa ng dugo. Napapangiwing iniiwas nito ang mukha. “Wala ‘to.” “Ano bang wala, eh, hayan at napapangiwi ka sa sakit?” “Basta, wala ‘to,” giit ni Anton. Hindi na siya kumibo subalit nang humimpil sila sa loob ng bakuran at makababa sila’y hindi niya hinayaang makalayo ito. “Halika sa loob. Kailangang gamutin ‘yan,” sabi niya. “Huwag na, Senyorita. Mukhang tulog na ang lahat,” tanggi nito. “Eh, ano kung tulog na sila? Gagamutin ko lang naman ‘yang sugat mo, a. Halika na.” Halos kaladkarin na niya ito papasok. Sa pagnanais na huwag makalikha ng ingay na pupukaw sa mga natutulog na, nagpatianod na lang si Anton sa mga pangyayari. Hindi na ito nagprotesta kahit na sa silid ito niya dinala. May personal ref siya sa kuwarto at buhat doon ay kumuha siya ng yelo. Ibinalot niya iyon sa bimpo saka idinikit iyon sa kilay ng lalaki. “Aray! Huwag masyadong madiin.” Sinapo nito ang kamay niya para pigilan. Napalunok siya nang mapatingin dito. Masyado siyang malapit dito at nang mapunang kakaunti lang ang distansiyang pumapagitan sa kanila’y agad bumilis ang tahip ng dibdib niya. Di-‐‑hamak na mas matindi ang kilig na nadarama niya nang mga sandaling iyon kaysa kapag lihim lang niya itong sinusulyapan. Para namang may bagang dumantay sa kamay niya nang hawakan nito iyon. Hindi rin maipaliwanag ni Anton ang nararamdaman. Para itong hinihila ng napakalakas na puwersa palapit kay Moira. Hindi nito iyon magawang pigilan. Hanggang sa magdaiti ang mga labi nila. Sabay silang napaurong matapos malasap ang panandaliang tamis. “P-‐‑pasensiya na, Senyorita. Hindi ko sinasadya. Hindi talaga.” Hindi magkandatuto sa paghingi ng paumanhin si Anton. Malilintikan ito sa ama nito at kay Don Miguel kapag nagkataon. “H-‐‑huwag kang mag-‐‑alala. Hindi ito makakarating kahit kanino,” sabi ni Moira na nahulaan ang ikinatatakot ng lalaki. “Salamat, Senyorita. S-‐‑sige, aalis nàko.” Natatarantang lumabas ng silid si Anton. Ilang sandali namang nanatiling nakamaang si Moira sa saradong pinto. Hindi niya mailarawan ang kiliting bumaybay sa buong katawan niya nang madama ang halik ng lalaki. Wari’y nananaginip siya nang gising. Napaupo siya sa gilid ng kama’t sinalat ng daliri ang mga labing hinagkan ni Anton. Ang una kong halik, kinikilig niyang naisaloob. Pakiwari niya, mas lalong umigting ang lihim niyang pagtingin dito. MULA noon ay mas lalong dumalas ang pagpunta-‐‑punta ni Moira sa mga parte ng haciendang batid nitong kinaroroonan ng lalaki. At halatang pinananabikan na rin ni Anton ang mga pagkakataong iyon. Mga pasimpleng sulyap at palihim na mga ngiti ang tanging komunikasyon nila subalit kapwa sila masaya na pagkatapos niyon. “Hoy, Antonio, mano’ng lubayan mo na ‘yan,” saway ni Mang Nardo, sabay kutos sa anak minsang masaksihan nito ang pakikipagtitigan niya kay Moira habang inihahanda ang kabayong sasakyan. “Aray! Ang alin, ‘Tay?” nagpoprotestang bulalas niya. “Ano’t nakikipagngitian ka sa anak ni Don Miguel?” “Hindi naman ho.” “Ano’ng palagay mo sa ‘kin, bulag? Kitang-‐‑ kita ko po ang pagniningning ng mga mata ninyo habang nakatingin ka sa kanya. Huwag kang hangal, Antonio. Masamang maging kaaway si Don Miguel,” babala nito. “Wala ho akong masamang hangarin kay Moira,” katwiran niya. “Pero nagkakagusto ka sa kanya?” “G-‐‑ganoon nga po,” amin niya matapos ang mahabang sandali. “Pwes, para kay Don Miguel, masamang hangaring maituturing iyon.” “Bakit naman ho?” “Batang ‘to, itinanong mo pa. Dahil ibang uri ng lalaki ang napipisil niya para sa kanyang anak, ano pa? Hindi iyong kagaya natin.” Napayuko siya at itinuon ang pansin sa pagbubunton ng mga dayami. Mayamaya, isang kamay ang dumantay sa balikat niya. “Ganyan talaga ang buhay, anak,” sabi ni Mang Nardo. “Natural lang na isang angat din ang kabuhayan ang nanaisin ni Don Miguel na mapangasawa ni Moira. Iyong kaparehas nila. Ikaw naman, marami ka ring mapagpipilian sa mga kadalagahan dito, ‘di ba? Aba’y bali-‐‑balitang nagkakagusto sa ‘yo si Mina, si Marjorie, si Neneng.” Hindi siya makasagot. Paano maihahambing ang mga dalagang kakilala niya kay Moira? Hindi lang dahil maganda, makinis, mayaman at may pinag-‐‑aralan ito, kundi dahil ito ang mahal niya. “Tratuhin mo na lang na isang magandang panaginip ang yugtong ito ng buhay mo, anak,” patuloy ni Mang Nardo. “G-‐‑ganoon na nga ho siguro,” malamlam na saad niya. NATAPOS ang tag-‐‑araw. Magsisimula na ang pasukan kaya lungkot na lungkot si Anton habang nakahiga sa papag sa bukid at nagpapahinga. Batid niya, aalis na si Moira para ituloy ang pag-‐‑aaral sa Maynila. Hindi niya ito makikita nang matagal. Bumangon siya’t tumayo sa bukas na bintana. Sa kabila ng nakasisilaw na liwanag ng araw ay tinanaw niya ang gawi ng mansiyon. May nadama siyang gaan ng kalooban nang maisip na naroon ang mahal niya. Pagkuwa’y napakurap siya. Namamalikmata lang ako, nasabi niya sa sarili nang mamataan ang palapit na babae. Iyon lang ang tanging eksplanasyon kung bakit wari niya’y si Moira ang parating. “Anton. .” Napakislot siya nang nakatayo na ito sa tapat mismo ng bintana. “M-‐‑Moira? A-‐‑ano’ng ginagawa mo rito?” “K-‐‑kanina. . kanina pa kita sinusundan.” “Bakit? M-‐‑may kailangan ka sa ‘kin?” “Gusto lang. . gusto sana kitang makausap. Puwede bang pumasok?” “Oo, ba.” Lumigid ito at inakyat ang dalawang baitang na papasok sa kubong pahingahan. “Maupo kayo, Senyorita.” Pagpasok nito’y iniabot agad ni Anton ang nag-‐‑iisang bangko sa kubo. “Salamat.” “A-‐‑ano’ng kailangan n’yo sa.. sa akin?” lakas-‐‑ loob na tanong niya nang hindi agad ito umimik. “A-‐‑aalis na ‘ko bukas,” tahimik na hayag nito. “Alam ko.” Hindi na naman makapagsalita si Moira. Alumpihit na kinukusut-‐‑kusot nito ang mga daliring nakapatong sa kandungan. “A-‐‑Anton, alam mo. . alam mo.. g-‐‑gusto kita. .” Halos hindi narinig ni Anton ang mga sinabi nito. Parang ayaw nga niyang maniwalang naroon ang dalaga’t nagtatapat sa kanya. “Oy, narinig mo ba ‘ko? A-‐‑ang sabi ko, gusto kita,” ulit nito nang hindi siya nag-‐‑react. Totoo nga! sa loob-‐‑loob niya. “Naku, Senyorita, hindi magandang biro ‘yan,” bulalas niya. “Sino ba’ng nagbibiro?” napapatawang wika ni Moira. “Eh. . eh. . k-‐‑kuwan.. ” Alumpihit na napatayo siya at parang hilong-‐‑talilong na nagpalakad-‐‑ lakad sa maliit na kubo. “Nakakahilo ka naman,” sita ni Moira sa kanya. Sapat na iyon para bigla siyang umupo. “Hindi ko kasi. . hindi ko alam ang isasagot ko,” pag-‐‑ amin niya. Namula ang mukha ni Moira. Hindi ito tanga upang hindi maintindihan ang ipinahihiwatig ng reaksiyon niya. Kagyat itong tumayo. “Pasensiya na sa pag-‐‑istorbo ko sa ‘yo,” gumagaralgal ang tinig na sabi nito. “Aalis na ‘ko at sana.. sana’y kalimutan mo na lang ang sinabi ko,” anito saka umaktong lalabas na. “Teka!” Sa pagnanais na pigilan ito, ‘di sinasadyang nasaklit ni Anton ang isang kamay ng dalaga. Para siyang napaso ngunit hindi pa rin iyon binitawan. “May nasabi ba ‘kong ‘di maganda?” Banaag ang matinding pagkabalisa sa tinig niya. “Wala,” sagot nito. “Ba’t ka umiiyak?” “Hindi ako umiiyak,” tanggi nito. “Ano ‘to?” Sinaluysoy ng isang daliri niya ang luhang umagos sa pisngi nito. “Wala ‘yan. Huwag mong alalahanin. Bitawan mo ‘ko’t aalis na ‘ko.” “Senyorita, h-‐‑hindi ko alam ang sasabihin ko dahil. . dahil pareho tayo ng nararamdaman. Kaya lang, parang ‘di dapat.” NAGNINGNING ang mga mata ni Moira sa narinig. “T-‐‑totoo ba ‘yan o sinasabi mo lang para paluwagin ang kalooban ko?” “Totoo,” mahinang turan ni Anton. At kasunod niyo’y isinakatuparan nito ang eksenang madalas nitong laruin sa imahinasyon. Ginawaran nito ng halik sa mga labi ang dalaga. Hindi alam ni Moira ang gagawin. Noong unang magdaiti ang mga labi nila ni Anton ay saglit na saglit lang iyon. Ngunit sa mga sandaling iyon ay tila ayaw nitong pakawalan ang mga labi niya. May taglay ring kakaibang alab ang paghalik nito sa kanya. Isa iyong bagay na hindi pa niya nararanasan. Kara-‐‑karaka’y napaurong ito. “Pasensiya na. Hindi ko alam.. ” natutuliro nitong sabi. Hinaplos niya ang pisngi nito. “Huwag mo ‘yong alalahanin,” sabi niya. “A-‐‑aalis ka na bukas,” may pangingilag na hayag nito. “P-‐‑paano na. .?” “Hintayin mo ‘ko. Ipangako mong hihintayin mo ang pagbabalik ko.” Inalihan siya ng pangamba sa ideyang baka habang wala siya’y may iba itong mapusuan. “Pero ang papa mo.. ” “Hindi niya kailangang malaman. Saka na lang.” “Hihintayin kita. Pangako.” “Paalam, Anton,” sabi niya saka patalilis na umalis.

 

CHAPTER THREE 

ILANG linggo nang nagsimula ang pasukan. Kasalukuyang naghihintay ng sundo sina Moira at Cathy sa unibersidad na pinapasukan nila nang mamataan niya ang isang bagong modelong Mercedes-‐‑Benz na pumarada sa parking lot. Mula roo’y bumaba ang isang lalaki. Luminga-‐‑linga ito at nang mamataan sila’y nagsimula itong maglakad papunta sa kinauupuan nilang kiosk. “Guy alert. Tingnan mo sa gawing kaliwa,” bulong niya sa kaibigan. “Cute, ‘di ba?” anito nang mapiho ang tinutukoy niya. “He’s Renz.” “Kilala mo?” Nagulat siya. “Of course. Boyfriend ko siya, eh.” “Boyfriend? Paano nangyari iyon?” “Paano nga ba nangyayari ang ganoon? Eh, di niligawan niya ako’t sinagot ko siya.” “Saan mo napulot ‘yan?” “We met in Boracay. Nagbabakasyon sila ng pamilya niya’t kasama ko naman si Mommy. We chatted, got to know each other and before I knew it, on na kami. I bet you didn’t expect it, right?” Bago makasagot si Moira’y nasa harap na nila ang lalaki. “Moira, si Renz. Renz, my friend, Moira,” pagpapakilala ni Cathy. “Pleased to meet you,” sabay nilang sabi ng lalaki. “Dadaan lang ako sa registrar, pagkatapos ay babalikan kita, okay, babe?” sabi ni Renz. “Sure,” nakangiting sang-‐‑ayon ni Cathy. “Ang bilis mo naman. Ilang linggo lang tayong ‘di nagkita, may boyfriend ka na,” ani Moira nang makalayo na ang lalaki. “Of course. It’s about time, don’t you think? Napag-‐‑iwanan ka na, ha? Alam mo bang kahit si Lindsay, eh, may boyfriend na rin?” “Si Lindsay? Talaga?” “Yup. Nakilala ko noong isang linggo pa. He’s cute, too. So, ikaw na lang sa barkada ang walang boyfriend ngayon.” “Eh. . h-‐‑hindi mo naitatanong.. ” “Don’t tell me.. ” namimilog ang mga matang bulalas ni Cathy. “Sino ang nabulag mo?” Saglit siyang nag-‐‑atubili. “Since may boyfriend ka na, I guess it won’t hurt you anymore. Tanda mo iyong guy na nakita mo sa hacienda?” pagkuwa’y pasakalye niya. “Iyong amus-‐‑amusang trabahador n’yo? Huwag mong sabihing siya ang. .” Mas lalong lumaki ang mga mata ni Cathy bago ito humagalpak ng tawa. “Are you kidding?” “Bakit ba?” yamot na sambit niya. “You could do better than that.” “You liked him.” “For amusement. He’s definitely not boyfriend material. My goodness, alam ba ‘to ni Tito Miguel?” “Of course not!” “I thought so. He’d have a fit. Ano ba’ng nangyari sa ‘yo, Moira? Weren’t you thinking? O baka ginayuma ka n’on? Wala ba sa lahi nila ang may sa mangkukulam?” “Ano ba’ng problema kay Anton?” “You have to ask? Hindi natin siya ka-‐‑level. Imagine na lang, paano mo siya ipapakilala sa mga friends natin? Sa mga relatives ninyo? Tell you what, Renz has a friend. Sasabihin kong ipakilala sa ‘yo. Si Dondi, iyon ang boyfriend material. Aside from being a hunk, ang dad niya’y CEO ng isang malaking kompanya.” “I don’t need a boyfriend. I already have one,” mainit na tanggi ni Moira. “Oh, right, you do,” sarkastikong wika ni Cathy saka muling humagikhik. “Just meet him, okay?” giit nito. Sa labis na galit niya, ipinagkalat pa ni Cathy sa mga kabarkada nila ang pagkakaroon nila ng ugnayan ni Anton. Gaya ng inaasahan, panay kantiyaw ang inabot niya. “Wow, hanep! Ang sex appeal ni Moira, pantrabahador pala,” pang-‐‑aalaska ni Lindsay. “Wala ka na bang ibang mabighani’t pati trabahador n’yo’y pinatos mo? Does he get paid overtime when he’s with you?” salo ni Daria. Wala siyang maisagot. Alam naman niyang kahit ano’ng sabihin niya’y may ipambabara ang mga alaskador na kabarkada. “Bukas, eh, isasama ni Renz iyong best friend niya. Baka kilala n’yo ‘yon. Si Dondi Mijares.” “Dondi Mijares? Are you kidding? Anak iyon ni Alfonso Mijares, ‘di ba? Iyong head ng Good Food Incorporation?” sabi ni Daria. “Iyon na nga,” kompirma ni Cathy. “He’s a hunk. Sana’y sa ‘kin mo na lang ipakilala,” ani Daria. “Sorry, pero emergency situation na ‘to, eh. Dapat nang magka-‐‑boyfriend ‘tong si Moira at baka kung ano pa ang maisipan.” “Hindi ka ba nakakaintindi? May boyfriend na sabi ako,” giit niya. Malulutong na halakhak ang isinagot ng mga kaibigan niya sa pahayag niyang iyon. “MOIRA, this is my friend, Dondi. Dondi, si Moira, friend ni Cathy,” sabi ni Renz nang sunduin ulit nito ang nobya. “Hi!” bati ni Dondi. “I’m glad someone finally introduced me to you. Noon pa kita gustong makilala.” “Noon pa?” ani Moira. “Yup. Classmates tayo sa Natural Science 1. And I’m crushed that you don’t even remember my face.” “No, actually, parang. . parang natatandaan ko nga. Nakaupo ka parati sa second row, right?” “Whew! Salamat na lang at naalala mo.” Eksaheradong nagpakawala ng pinipigilan kunong hininga si Dondi. Napatawa naman siya. Nagkatinginan sina Cathy at Renz. Palihim na nagbigayan ng thumbs-‐‑up sign. “Manonood sana kami ng sine,” hayag ni Renz. “Care to join us?” “O, s-‐‑sige,” bantulot na sang-‐‑ayon ni Moira. “Then let’s go,” ani Cathy. Magka-‐‑holding hands ito at ang nobyo, naglakad na sila patungo sa parking lot. “I have my own car,” sabi ni Dondi nang makarating sila sa paradahan at puntahan nito ang dark blue BMW. Napilitan si Moira na doon sumakay. Iyon ang simula ng madalas na paglabas-‐‑labas nila ni Dondi. Binabagabag siya ng konsiyensiya, lalo na kapag nakakatanggap ng mga sulat mula kay Anton, ngunit hindi rin niya mapigilan ang sarili. Dondi is amusing, witty, handsome at mataas ang pinag-‐‑aralan. He’s clean-‐‑cut at sanay makihalubilo sa mga taga-‐‑alta-‐‑sosyedad. Baka nga tama si Cathy. Maybe I made the wrong choice. Pero bakit kapag iniisip kong makikipag-‐‑split kay Anton ay parang nasasaktan ako? Madalas niyang pagnilayin ang ideyang iyon. Well, I guess time will tell. Matagal pa ang bakasyon and I won’t have to face Anton till then. SAMANTALA, sa Sta. Barbara, marami nang pangarap na nabuo si Anton. Mag-‐‑aaral siya ng kolehiyo sa bayan, naipasya niya. Nakaipon naman siya kahit paano. Kung noon ay nag-‐‑aalinlangan siyang gamitin iyon sa kanyang edukasyon, determinado na siyang iyon ang unang-‐‑una niyang aasikasuhin. Dapat ay hindi siya mahuli sa karunungan. Mas lalo siyang magiging alangan kay Moira kapag nakatapos na ito ng kolehiyo at siya’y mananatiling second year college lang ang naabot. “Inspirado ka ‘ata,” puna tuloy ng kapatid niyang si Alicia. “Sino ba ang pinagmumulan ng inspirasyon mo?” nanunudyo nitong usisa. “Secret.” “Huh, secret pa raw. Alam ko na.” “Sino, aber?” “Eh, di si Mina.” “Hah! Mali.” “Si Marjorie? Si Neneng?” “Mali pa rin.” “Eh, sino na nga?” “Bata ka pa. Huwag kang makulit.” “Sino na nga?” “Ang kulit naman. Bata ka pa sabi.” “Itong si Alicia, oo, lubayan mo nga ang kuya mo,” saway ng ina nilang si Aling Candida. “Eh, kayo ba, Inay, alam n’yo ba kung sino ang inspirasyon ni Kuya?” baling ni Alicia sa ina. Isang makahulugang ngiti ang sumilay sa mga labi ni Aling Candida. “Ay, si Inay, madaya. Alam ninyo, eh. Sabihin n’yo sa ‘kin. Sige na,” ingit ni Alicia. “Sinabi sa inyo ni Itay?” nanunumbat na tanong ni Anton. “Hindi po. Nahulaan ko sa sarili ko.” “Inay, sino na?” pangungulit ni Alicia. “Sino pa ba kundi ang unica hija ni Don Miguel?” saad ni Aling Candida. “Si Moira? Ang taas naman ng pangarap mo, Kuya,” nang-‐‑aalaskang bulalas ni Alicia. “A, basta! Magsisikap ako para hindi maging alangan sa kanya,” matiim na hayag ni Anton. Mas lalo siyang nagpursigi sa pagtatrabaho. At bawat sentimong maipon niya’y inilalaan sa plano niyang pag-‐‑aaral sa ikalawang semestre. MABILIS na lumakad ang mga araw subalit pakiramdam ni Anton ay kay kupad ng pag-‐‑usad niyon. Sabik na sabik na siyang makita ang dalagang itinuturing na niyang katipan. Sa buong panahong nasa Maynila si Moira, nabubuhay na lang siya sa mga sulat na ipinapadala nito sa kanya. Laking pasasalamat niya nang malapit na ang semestral break. Karaniwang umuuwi sa hacienda si Moira sa panahong iyon at halos hindi na siya makapaghintay na magkita silang muli. Nasa bukirin siya nang mamataan ang pagdaan ng sasakyang sumundo kay Moira sa Maynila. Gayon na lang ang pagtitimpi niya upang huwag itong habulin sa pagnanais na matanaw man lang sa bintana ang babaeng minamahal. Buong bakasyon, hinintay niyang makipagkita sa kanya ang dalaga. Hindi naman siya makagawa ng unang hakbang para katagpuin ito dahil nangingimi siya sa magiging reaksiyon ni Don Miguel kapag natuklasan nitong may ugnayan sila ng anak nito. Ngunit hindi siya kinatagpo ni Moira. Nakikita niya itong nangangabayo at namamasyal sa hacienda. Subalit kahit minsan ay hindi nito sinalubong ang kanyang tingin. Nang hindi na siya makatiis ay palihim niya itong sinubaybayan habang ito’y nangangabayo at matapos tiyaking walang ibang tao sa paligid ay inudyukan niya ang sinasakyang kabayo palapit dito. “HOLY shit!” gulat na bulalas ni Moira nang matuklasang nasa tabi na niya si Anton. Nagitla rin ang kabayo niya. Bigla itong humalinghing saka dumamba. Maagap na hinawakan ni Anton ang renda nito upang mapigilan ang pagwawala nito. “Gusto mo ba ‘kong patayin?” yamot na pakli ni Moira nang manahimik na ang kabayo niya. “Wala akong ganoong intensiyon. Gusto ko lang malaman kung bakit. . ang ibig kong sabihin, a-‐‑ano na tayo?” Para siyang napipi. Noong bago siya umuwi sa hacienda’y buo na ang pasya niyang kausapin ang lalaki. Lilinawin ditong wala silang maaaring maging ugnayan. Pero bakit parang kakaiba na naman ang itinitibok ng kanyang puso? “N-‐‑naiintindihan mo na dapat na. . na ‘di puwedeng basta ipaalam sa papa ko ang tungkol sa ‘tin. I mean, h-‐‑hindi ko matantiya how. . how he’d react,” paliwanag niya. “Naiintindihan ko nga pero.. bakit hindi ka man lang nakikipagkita sa ‘kin?” may himig-‐‑ paghihinampong tanong ni Anton. “Hindi ako makakuha ng tiyempo, eh,” katwiran niya. Pagkuwa’y bumaba siya ng kabayo. “Halika, maglakad tayo,” yaya niya. DAGLING tumalima si Anton. Bumaba rin siya’t hinayaang manginain ng damo ang kabayo niya. Sa tabing-‐‑ilog sila humantong. Langit na niyang maituturing na habang naglalakad sila’y magkahawak-‐‑kamay sila ng dalaga, at nang maupo sila sa lilim ng puno’y hinayaan siya nitong umakbay. Inihilig pa nga nito ang ulo sa balikat niya. “Mag-‐‑aaral ako sa darating na semestre.” “That’s good,” nakangiting sabi nito saka nag-‐‑ angat ng ulo. Hindi talaga nito mawari ang nararamdaman. Parang gusto na naman nito si Anton. Higit pa nga yata kay Dondi. Pero bakit parang naiilang din ako? Hindi kaya naaapektuhan ako ng pangangantiyaw at pananaw ng mga kaibigan ko? “Napakarami kong pangarap para sa ‘tin,” hayag ni Anton. “Sana. . sana’y magkaroon ng katuparan ang mga iyon.” “Magpursigi ka lang. Mangyayari iyon.” Inabot niya ang isa pang kamay nito at hinila ito palapit. Sabik na sabik na siyang mahagkan ito ngunit bago maglapat ang mga labi nila’y bigla itong umurong. “May. . may dumarating.” Narinig din niya ang dagundong ng tumatakbong kabayo sa malayo. “Malayo naman, eh. At mukhang ‘di rito papunta. Sige na, isa lang. Matagal ko nang inaasam-‐‑asam na mahalikan ulit kita, eh,” may pilyong ngiti sa mga labing sabi niya. “No. I have to go.” Kagyat na tumayo si Moira’t nagtatakbo papunta sa kabayo nito. Lumulan ito’t mabilis na nakalayo. Napakamot na lang ng ulo si Anton habang tinatanaw ang dalaga. Hindi na sila nagkaroon ng pagkakataong magkasarilinan ni Moira mula noon. Ilang araw pa ang lumipas at umalis na ulit ito. Naging abala na rin siya sa pagkakataong iyon. Nag-‐‑enroll siya sa eskuwelahan sa bayan at sinikap maging matataas ang kanyang mga marka. “Para sa ‘yo lahat ito.” Bago matulog ay sinasabi niya iyon sa larawan ng dalaga. Hindi ito umuwi nang Pasko. Si Don Miguel ang lumuwas sa Maynila at ayon sa balitang nasagap niya, umano’y naanyayahan ito’t si Moira sa bahay ng isa sa mga kaibigan ng mga ito. Nalungkot siya. Pinag-‐‑ipunan pa naman niya ang regalo ritong gintong kuwintas na may hugis-‐‑ pusong pendant. Hindi naglaon ay malapit na naman ang summer vacation. At sa pagkakataong iyon ay may magandang ibabalita si Anton sa dalaga. Isang may-‐‑kayang tiyahin ang nakakita ng mga marka niya’t nag-‐‑alok na sasagutin ang kanyang tuition para makapag-‐‑aral sa isang tanyag na unibersidad sa Maynila. Ito na rin daw ang bahala sa titirhan niya habang nag-‐‑aaral siya sa siyudad. MAY PINAGHAHANDAAN ding malaking selebrasyon sa hacienda—ang ikalabingwalong kaarawan ni Moira. Nasa kalagitnaan ng pagpaplano si Don Miguel nang bigla itong mahilo’t mawalan ng malay. Natagpuan na lang ito ng sekretarya nito sa opisina ng San Diego Holdings sa bayan. Walang malay na nakayupyop sa mesa. Dagli itong isinugod sa ospital. Hustong nakatapos na ng final exams si Moira nang matanggap ang balita. Dali-‐‑dali siyang umuwi. Mild heart attack. Iyon ang diagnosis ng doktor. Kailangan lang ng medikasyon, pahinga at pag-‐‑iwas sa stress. “HUWAG na nating ituloy ang debut party, `Pa,” mungkahi ni Moira. “Isang simpleng salu-‐‑salo na lang ang gawin natin.” “But that’s absurd. Minsan lang magde-‐‑debut ang aking prinsesa, simple pa,” tutol ni Don Miguel. “But the preparations. .” “Everything’s in order. Hindi nga lang makakasama sa cotillion ang mga kaibigan mo sa Maynila dahil kulang na ang oras para ma-‐‑ practice sila. Pero mga kaibigan mo rin naman ang mga dalagang napiling magsayaw. Nandiyan na rin ang damit na isusuot mo. It’s a gown your mother ordered when you were still a little girl. I told her it was silly. Baka ‘ikako mag-‐‑iba na ang uso sa panahon ng debut mo. But she insisted. Parang.. parang nararamdaman niyang konting panahon na lang ang natitira sa kanya.” Bahagyang nabasag ang tinig ni Don Miguel sa isinasalaysay. Matagal nang yumao ang mama niya. Magpipitong taong gulang pa lang siya nang dapuan ito ng cancer sa buto at bago siya magsiyam na taon ay pumanaw na ito. Ngunit halatang naaalala pa rin ito ng kanyang papa. “Don’t worry about a thing, hija. All you have to do is look your best on that special day,” sabi ni Don Miguel. “By the way, may espesyal na bang binatang papareha sa iyo? You’ve been away so long, hindi ko na mawari kung may nobyo ka na.” Natameme siya. Hindi yata iyon ang panahon para ipaalam dito ang tungkol sa kanila ni Anton, lalo pa’t mas lumaki ang duda niya sa patutunguhan ng relasyon nila ng lalaki. “I. . I think I’ll surprise you,” nakangiti niyang sabi. ARAW ng debut ni Moira. Maaga pa’y sinimulan na ang preparasyon. Nagtungo sa mansiyon si Aling Candida, pati na si Alicia, para tumulong. Dumating din agad ang mga mamamahala sa pagkain, sa inumin, sa musika at kung anu-‐‑ano pang bagay na bumubuo sa isang espesyal na pagdiriwang. “Bad trip naman at ‘di kami kasali sa cotillion,” reklamo ni Cathy. Kasama sina Daria at Marjorie, dumating ang mga ito sa hacienda noong makalawa pa. “Wala nang time, eh. Anyway, join na lang kayo sa yugyugan mamaya. It’s gonna be a blast. Mahusay ang bandang inimbitahan ni Papa,” ani Moira na noon ay nagpapahinga bago simulan ang pag-‐‑aayos ng buhok at make-‐‑up niya. “Ba’t nga pala hindi mo isinama si Renz?” “A. . eh. . wala naman.” Ngumiti si Cathy at palihim na sinulyapan ang iba pang mga kabarkadang nakahilata sa kama. “O, sige, get your beauty rest para fresh na fresh ka mamaya.” Tumayo na ito at kasama ang dalawa pang kabarkada’y nagsilabas na ng silid. Nagpapahinga na si Moira nang makarinig ng sutsot. Nagmumula iyon sa labas ng balkon. Nagtataka kung sino iyon, bumangon siya’t binuksan ang French windows. Si Anton. Nakatayo ito sa ibaba ng balkonaheng nasa tapat ng silid niya. Hindi siya nag-‐‑aksaya ng panahon. Dali-‐‑dali siyang bumaba. Delikadong may makakita sa lalaki. “Happy birthday,” bati nito nang mapuntahan niya ang kinaroroonan nito. “Salamat. Pero hindi mo dapat ginawa ‘to. Baka. . baka may makakita.” “Alam ko at pasensiya ka na. Hindi ako makatiis na ‘di ka batiin sa kaarawan mo. Oo nga pala, para sa iyo.” Iniabot nito ang isang maliit na kahong nababalutan ng makislap na papel. “Thank you. Hindi ka na dapat nag-‐‑abala,” aniya. “Para sa mahal ko, kahit ano,” sabi nito. Nakaramdam na naman siya ng agam-‐‑agam. “Hindi mo ‘ko kailangang regaluhan.” “Kaya ko naman, eh. Inipon ko ‘yong suweldo ko para mabili ‘yan. Hindi ako nangutang. Sige na, buksan mo.” Nanginginig ang mga kamay na binuksan ni Moira ang regalo. Isang velvet na kahita ang tumambad sa paningin niya at nang buksan iyon ay napabulalas siya. Simpleng-‐‑simple ang kuwintas na laman niyon. Ano ba iyon kung ikokompara sa mamahaling alahas na nasa jewelry box niya? Ngunit ang nagdulot ng mas malaking halaga roon ay ang ideyang pinag-‐‑ ipunan ito ni Anton. Nagsakripisyo ito para mabili iyon para sa kanya. “Salamat,” usal niya. Kinuha nito ang kuwintas at isinuot sa kanya. “Alam ko, hindi ako maaaring dumalo sa kaarawan mo. Kaya nga nauna na ‘kong bumati sa iyo,” anito. “Pero ‘wag kang mag-‐‑alala, nagsusumikap ako para dumating ang panahong ‘di na ‘ko magiging alangan sa iyo.” Noon naipasya ni Anton na saka na nito ibabalita ang tungkol sa pag-‐‑aaral nito sa Maynila, kapag siguradung-‐‑sigurado nang matutuloy. “O, sige, pumasok ka na’t baka nga may makakita pa sa ‘tin.” Isang banayad na halik ang iginawad nito sa pisngi niya, pagkuwa’y umalis na ito. Gustong umiyak ni Moira nang wala na ang lalaki. Ramdam niya ang pagmamahal nito sa kanya. Bakit ba naman kasi siya nag-‐‑aalangan pang aminin sa buong mundo ang ugnayan nila? Isang buntong-‐‑hininga ang pinawalan niya bago siya muling bumalik sa kanyang silid. GABI ng debut party. Kakatapos lang ng cotillion at nagsasayaw naman sina Moira at Don Miguel. Panay ang kislap ng flash ng kung ilang camera. Maraming miyembro ng lokal na press ang imbitado. Tiyak na laman ng society page ang pagdiriwang na iyon kinabukasan. Sa kubling bahagi ng maluwang na bakuran, sa lilim ng mayayabong na punong nagdudulot ng madilim na aninong maaaring pagkublihan, ay nakatayo si Anton. Pinapanood ang mga pangyayari. Ang ganda ng mahal ko, naisaloob niya nang unang masilayan si Moira. Isang off-‐‑shoulder gown na may patak-‐‑patak na mumunting perlas ang suot nito at tingin niya ay mas lalong pinatingkad ng kulay-‐‑murang rosas na kasuotan ang kagandahan ng dalaga. Kung sana’y maaaring ako ang maging kasayaw mo sa espesyal na bilang, lihim niyang pag-‐‑asam. Patapos na ang tugtog na sinasayawan ng waltz nina Don Miguel at Moira nang lumapit ang isang lalaki. May dala itong isang pulang rosas at iniabot iyon sa dalaga. LIHIM na napasinghap si Moira nang makita kung sino ang nag-‐‑abot sa kanya ng bulaklak. Si Dondi. Hinagilap ng mga mata niya si Cathy at nang magtama ang paningin nila’y natuklasan niyang kasama na nito si Renz. Isang thumbs-‐‑up sign ang pasimpleng ipinahayag ng kaibigan niya. Sa mata nito at ng iba pa nilang kaibigan ay nabasa niya ang katotohanang pinagkasunduan ng mga ito na sorpresahin siya. Nakatuon ang paningin ng madla sa kanya’t hindi siya puwedeng magkalat. Isang matamis na ngiti ang sapilitan niyang pinasilay sa mga labi bago inabot ang rosas at pumaloob sa mga bisig ni Dondi para ito naman ang makasayaw. Ngiting-‐‑ngiti naman si Don Miguel habang pinanonood ang anak. Lingid kay Moira, nakausap na ng ama niya si Dondi noong isang araw. Kasabay itong dumating nina Cathy ngunit sa ibang bahay nanuluyan. Tiyempong kilala pala ng kanyang papa ang ama nito na naging kaeskuwela noon sa Unibersidad ng Pilipinas. “Everybody, I have an announcement to make,” anunsiyo ng don nang matapos ang tugtog. Tumahimik ang banda’t lahat ng nag-‐‑uusap ay itinikom ang bibig, hinintay na magsalita si Don Miguel. Isang mikropono ang iniabot dito ng namamahala sa sound system. “I am pleased to announce that my daughter Moira is engaged to Dondi Mijares. There’s no definite date set yet for a wedding but I’d just like you to share in their happiness.” SA KINATATAYUAN niya’y parang natilihan si Anton. Si Moira, may ibang nobyo? Hindi puwede. Ako ang mahal niya. Gusto niya iyong ipagsigawan. Humakbang na nga siya para sumugod sa kasayahan. Ngunit bigla rin siyang natauhan. Naalala ang mga pagkakataong tila alumpihit ang dalagang makipagtagpo sa kanya. ‘Di kaya pinaglaruan lang siya nito? ‘Di kaya isa iyong gimmick ng mga kaibigan? Kung hindi’y paanong nagkaroon ng ibang nobyo si Moira? “Dondi is the son of a friend, Mr. George Mijares. George is the head of Good Foods Incorporated. .” naulinigan niyang sinasabi ni Don Miguel. Tinitigan niya lalaking katabi ni Moira. Ano’ng panama niya rito? Larawan ito ng isang miyembro ng pamilyang mataas ang katayuan sa lipunan. Simple ngunit halatang mamahalin ang kasuotan, puno ng kompiyansa kung magdala ng sarili, matatas at kulturado ang pananalita. Napukaw ang atensiyon niya nang umugong ang bulung-‐‑bulungan. Noon niya napunang may iniabot palang kahita si Dondi kay Moira at kasakuluyang isinusuot nito ang laman ng naturang kahita sa dalaga. Isang diamond-‐‑ studded choker ang regalo nito kay Moira. Pakiramdam ni Anton ay tinutuya siya ng mga diyamanteng iyon na nagkikislapan sa tama ng liwanag. Wala sa kalingkingan ang payak na kuwintas na ibinigay niya sa dalaga. Malamang nga’y nanrimarim pa roon si Moira. Hindi niya alam ang mararamdaman nang mga sandaling iyon. Magagalit ba siya? Mahihiya? Malulungkot? “K-‐‑Kuya. .” Napaigtad siya nang may tumapik sa kanyang balikat. “Ano’ng ginagawa mo rito?” yamot niyang tanong nang mabalingan si Alicia. “Dapat ay pumunta ka na roon. Tayong mga Alvarez ay ipinanganak para pagsilbihan ang angkan ng mga San Diego,” may pait sa tinig niyang dagdag. Pagkasabi niyo’y malalaki ang mga hakbang na nilisan na niya ang bakuran ng mga San Diego. .

 

CHAPTER FOUR 

“I SEE you remember me,” sabi ni Anton. Nakangiti ito ngunit hindi umaabot sa mga mata nitong halos magbaga na sa galit. “Mabuti naman. It will make what I’m going to do more satisfying.” “A-‐‑ano’ng pinagsasasabi mo?” nalilitong tanong ni Moira sa kabila ng kabang umahon sa dibdib niya. Mula nang mag-‐‑debut siya’y hindi na niya nakita si Anton. Ayon kay Aling Candida, nagpunta sa Maynila ang lalaki upang doon na mag-‐‑aral. Isang liham na kababanaagan ng pinaghalong galit at paghihinampo ang tanging iniwan nito. Doon ay nakasaad na magkalimutan na lang sila. Hula niya, nabalitaan nito ang tungkol kay Dondi, pati na sa naging pahayag ni Don Miguel na engaged na sila ng lalaki. “You have twenty-‐‑four hours to get out of my property,” matigas na hayag ni Anton. “Your property?” “Ang haciendang ito ay pag-‐‑aari ko na.” “Nasisiraan ka ba? Si Mr. Moreno ang bumili ng hacienda.” “At ibinenta naman niya ito sa akin.” “Ano?” Halos mawalan siya ng ulirat nang marinig iyon. “Heto ang patunay.” Isinalaksak nito sa kamay niya ang isang folder at nang buklatin niya iyo’y natuklasan niyang mga papeles ang laman niyon. “D-‐‑deed of sale?” nagugulumihanang usal niya. “Bakit? Hindi ka ba makapaniwalang ang isang hampaslupang kagaya ko’y makakabili ng haciendang nagkakahalaga ng tatlumpung milyong piso?” Napatitig sa lalaki si Moira. Parang noon lang napunang kay laki na ng ipinagbago ng itsura nito mula nang sila’y maghiwalay. At pati pananalita’t punto nito’y iba na rin. “A decade is a long time. At sa loob ng mahigit sampung taon, sino’ng makapagsasabi kung anong suwerte ang maaaring dumating sa buhay ng isang tao? By the same token, hindi rin masasabi kung anong kamalasan ang puwedeng dumapo sa iba.” “H-‐‑hindi ko maintindihan.. ” “It’s simple, my dear. Matapos mong durugin ang puso ko’y nagpunta ako sa Maynila para mag-‐‑aral sa kagandahang-‐‑loob ng isang kamag-‐‑ anak. Hep!” Itinaas nito ang isang kamay bilang pahiwatig na huwag siyang sumabat. “Pinagbuti ko iyon kaya ako’y nagtapos na magna cum laude. Dahil dito’y nakapagtrabaho agad ako sa isang kompanyang bagama’t ‘di pa ganoon kakilala’y malaki ang potensyal na lumago. I was instrumental in making it grow. Walang anak ang may-‐‑ari ng WRS Company. At ganoon na lang ang pagkamangha ko nang matuklasan, upon her death a few years ago, na sa ‘kin niya iniwan ang kompanya. At iyon ang tinutukoy kong suwerteng inabot ko. “I worked my butt off para lalo pa itong palakihin hanggang marating ang kinaroroonan nito ngayon. Ikaw naman ang itinuturing kong inabot ng malas. O siguro’y binalikan ka na ng karma mo. Ibinenta mo ang Hacienda San Diego kay Mr. Rodel Moreno who, in turn, sold it to me. Nasa pangalan mo na ang perang ibinayad niya’t nagkapirmahan na kayo, so he’s the official owner of the property. Puwede niyang gawin dito ang anumang gusto niya.” “Pero.. pero paano ang. . ang mga kasunduan namin. Ang rehabilitation therapy ng papa ko. . ang palugit sa ‘min sa paglipat. .” “Ang therapy ni Don Miguel ay sasagutin ko.” Nakahinga siya nang maluwag. “Pero beinte-‐‑kuwatro oras lang ang ibinibigay kong palugit para lisanin ang haciendang ito,” marahas na hayag ni Anton. “That’s not fair. Nasa kasunduan namin ni Mr. Morales na...” “I choose not to honor that. Maghabol ka sa korte kung gusto mo. But that will take time. Sa ngayon, meron kang beinte-‐‑kuwatro oras para lisanin ang bahay na ‘to.” “But that’s impossible. Saan kami makakakita ng lilipatan sa loob lang ng—” “Problema mo na ‘yon. Not unless. .” Sadyang ibinitin nito ang sinasabi. “Not unless what?” naniningkit ang mga matang tanong ni Moira. “Not unless you agree to my condition.” “At anong kondisyon ‘yon?” “Pakakasal ka sa ‘kin.” “What?” Hula niya ay nariringgan lang siya. Imposibleng tama ang dinig niya sa sinabi ng lalaki. “You heard it right. Kung papayag kang magpakasal sa ‘kin, you can stay here as long as you want. Ganoon din ang papa mo.” “At bakit ko naman gugustuhing magpakasal sa ‘yo?” naibulalas niya bago napigilan ang bibig. “Bakit nga naman ang isang herederang katulad mo’y magpapakasal sa isang hamak na tauhang kagaya ko?” Sarkastiko ang himig nito. “That’s not what I meant!” protesta niya. “What do you mean then?” Pinagsalikop nito ang mga braso’t tumitig sa kanya. “Isa lang dapat ang dahilan kung bakit nagpapakasal ang dalawang tao, ‘di ba?” “Oh, you mean love?” Isang mapaklang ngiti ang gumuhit sa mga labi ni Anton. “I stopped believing in that a long time ago. At napakaipokrita mo kung kaya mong sabihin ‘yan. Ikaw na kayang magpanggap na mahal ang isang tao gayong. .” Hindi na nito tinapos ang sinasabi. “Kung ang tinutukoy mo’y ang nangyari noon, gusto kong linawin na. .” Tinangka niyang magpaliwanag. “Save it! Hindi na ‘ko mag-‐‑aaksaya ng panahong makinig sa ‘yo,” sabad nito. “Pero dapat mong malaman na—” “Please, spare me. Ayoko nang makinig sa mga kasinungalingan.” “Sa maniwala ka’t sa hindi, ‘di ko sinadyang lokohin ka. At tungkol doon sa biglang pagdating ni Dondi—” “Biglang pagdating? That’s a nice one. Basta lang siya sumulpot sa kaarawan mo nang hindi mo nalalaman? Para maihayag ng papa mo sa madla na may ugnayan kayo ng isang lalaking galing sa pamilyang pinagpipitagan ng lipunan?” “Ganoon na nga ang—” “Sorry, Moira, hindi na ‘ko kasintanga ng dati. Dati siguro’y maniniwala ako sa ‘yo. Pero ngayon, kahit yata sabihin mong sa umaga’y sumisikat ang araw ay hindi kita paniniwalaan.” “Kung ganyan ang tingin mo sa ‘kin, ba’t mo pa gustong pakasalan ako?” palabang tanong ni Moira. “Simple. Gusto kong matupad ang pangarap kong mapangasawa ka, that’s all. It’s a dream I once cherished. Kung alam mo lang kung gaano ko kadalas laruin noon sa aking imahinasyon kung ano ang pakiramdam na maging asawa ka. Sayang naman kundi iyon magkakaroon ng katuparan. But don’t ever think that I love you. Huwag mo rin sanang asahang panghabambuhay ang arrangement natin.” “You want to make me suffer, is that it?” “Siguro.” “You’re a bastard.” “Ikaw ang mas naunang manggago.” “You can take your offer and stick it up your— ” “Mag-‐‑isip kang maigi bago ako bastusin. Malaking halaga ang ibinayad ko sa haciendang ito. Walang taong nasa katinuan ang utak na bibili nito sa ganoong presyo so you owe me. At isipin mo rin, kapag naging asawa kita’y magiging maalwan ang pamumuhay mo dahil lahat ng gastusin ay akin. Mananatili ka sa haciendang ito na dapat sana’y lilisanin mo na, mabubuhay sa istilong nakagawian mo. Wala kang magiging problema sa pagdudulot ng pinakamahusay na health care sa iyong papa. Kung tutuusin, ako nga ang lugi, eh.” “Which brings me back to my original question. Ba’t mo pa nanaising magpakasal sa ‘kin?” “It’s a small price to pay para sa isang pangarap. Matagal akong nabuhay nang salat sa pera at ngayon, I want to have everything that money can buy. Isa ka na roon. Nandiyan ang offer ko. Take it or leave it. You have fifteen seconds to make up your mind. Pagkatapos ng labinlimang segundo, I’m taking it off the table at hindi na kailanman iaalok ito. Fifteen.. fourteen... thirteen. . twelve. .” Nataranta si Moira. Paano ba siya makakapag-‐‑ isip kung gayong binibilangan siya nito? Hindi ako hangal para pumayag sa gusto niya. Pero paano si Papa? litong naisaisip niya. Kaya ko siyang suportahan— Binibiro mo ang sarili mo, mariing protesta ng kabilang bahagi ng isip niya. “Nine.. eight. . seven. .” Patuloy sa pagbilang ng mga segundo si Anton. “K-‐‑kasama ba sa kasal natin ang.. . What I mean is, anong a-‐‑aspeto ng kasal ang. . ang sasakupin ng ating relasyon?” nagkakandabulol na tanong niya. “Every aspect of married life, of course.” “Paano kung magkaanak tayo? Hindi dapat madamay ang inosenteng bata sa—” “We’ll take the necessary precautions.” Mas lalong hindi siya makapagpasya. Kaya ba niyang ipagkaloob ang sarili sa isang taong hindi nagpapahalaga sa kanya? “Six.. five.. four. . Don’t think na hindi ko tototohanin ang sinabi ko. Kapag natapos ang oras, the offer’s off. And it’s off forever,” babala nito. “Three. . two. . one. Time’s up.” “I accept!” bulalas niya. God help me, lihim na lang niyang usal. Naniningkit ang mga matang tumitig sa kanya si Anton. Pagkuwa’y isang ngiting kababanaagan ng kalupitan ang bumakat sa mga labi nito. “I want a simple wedding,” sabi nito. “Ayokong ipangalandakan pa sa madla ang isang palalong pagsasama.” “W-‐‑walang problema. Ganoon din ang ibig ko,” sang-‐‑ayon niya. SA MAYNILA ginanap ang kasal. Mangilan-‐‑ ngilan lang ang bisita’t wala sa mga malalapit sa kanila ang inimbitahan. Sina Mang Nardo at Aling Candida ay magkasunod na sumakabilang-‐‑ buhay ilang taon na ang nakararaan samantalang si Alicia’y nasa Europa raw at hindi na pinauwi ni Anton. Si Don Miguel naman ay hindi na pinapunta ni Moira. “Labis siyang mapapagod sa biyahe,” katwiran niya. Ngunit ang totoong dahilan ay hindi na niya gustong maging bahagi ang ama niya sa isang moro-‐‑moro. “Kayo ay mag-‐‑asawa na. You may kiss the bride,” hayag ng hukom na kilala ni Anton. Sinadya niya na gawing manhid ang sarili nang iharap siya ng lalaki’t gawaran ng halik sa mga labi. Marahil ay iisipin ng mga saksi na nahihiya lang siya kaya hindi niya matugunan nang maayos ang halik ng asawa. Inaasahan niya’y lalayo na agad ito ngunit hindi iyon ang nangyari. Sa halip, sinaklit nito ang batok niya’t pinalalim ang paghalik sa kanya. Maagap din nitong napigilan ang akma niyang pagpalag nang saklitin nito ang baywang niya’t sapilitan siyang isiksik sa katawan nito. Mas lalo nitong pinag-‐‑ibayo ang pananalakay sa kanyang bibig. Hindi siya nilubayan nito hanggang sa tila may apoy na magsindi sa kanyang pagkatao. Labag man sa kalooban ay nagawa niyang tugunin ng katumbas na alab ang pagsimsim nito sa kanyang mga labi. Umaatikabong kantiyaw ang nagmula sa mga bisita. Namumula ang mukha niya ng bigla siyang pakawalan ng asawa. “You’re a real bastard and I hate you,” paanas niyang bulong ngunit isang nangungutyang ngiti lang ang naging katugunan nito. ANIMO’Y isang masamang panaginip ang lahat. Ang ipinagpapasalamat na lang ni Moira’y parang wala siya sa sarili habang ginaganap ang salu-‐‑salong kasunod ng seremonyas. Matapos ang kainan sa hotel ay pinauna na siya ni Anton na umakyat sa penthouse suite. Nang makapasok doon at matunghayan ang malaking kama’y saka siya muling inalihan ng pangamba. Ano ang magaganap sa gabing iyon? Gusto niyang tumakbo ngunit hindi maaari. Sa ayaw niya’t sa gusto’y asawa na siya ni Anton at dapat niyang gampanan ang responsibilidad na kaakibat ng papel na iyon. No! sigaw ng kanyang isipan. Natataranta niyang hinalughog ang suite. Malaki iyon at may isa pang kanugnog na kuwarto ang malaking silid na kinaroroonan ng mga gamit nila. Mabilis niyang kinuha ang kanyang bag at dinala iyon sa kabilang kuwarto. Pagkuwa’y ini-‐‑ lock niya ang pinto. I won’t give in without a fight, determinado niyang naisaloob. Inaasahan niyang ilang minuto lang ay susunod na sa kanya ang asawa ngunit matagal na siyang nagpipigil ng hininga’y wala pa ito. Nang mainip, naghalughog siya ng bibihisan at naligo na muna. Tensiyonadung-‐‑tensiyonado na siya subalit hindi pa rin umaakyat si Anton. Lumapit siya sa bintana at hinawi ang kurtina. Madilim na sa labas. Nakaramdam din siya ng pagkalam ng sikmura. Halos hindi siya nakakain sa reception sa sobrang kaba. Pero hindi rin naman niya magawang kumain. Sa kalaunan, nahiga siya sa kama at nakatulog na. Malakas na pagkatok sa pinto ang gumulantang sa kanya. “Open the door,” marahas na utos ni Anton. Napabalikwas siya ng bangon, saka napasiksik sa nakasalansang mga unan. Gayon na lang ang lakas ng pagkabog ng dibdib niya nang mapiho kung ano ang nangyayari. “I said open this damn door. Kung hindi’y wawasakin ko ‘to.” Nanginginig ang buong katawan nang bumangon siya at pinihit ang seradura. Pabalyang bumukas ang pinto. Itinulak iyon ni Anton. “What’s the big idea, locking me out of your room?” Para itong mabangis na hayop kung umangil. “At bakit dito ka natulog?” Pasimple siyang humugot ng hininga upang mag-‐‑ipon ng lakas ng loob. “May isa pa namang kuwarto, a,” pagkuwa’y tila walang anumang sagot niya. “It’s not the room I need but this. .” Bigla siya nitong sinaklit sa baywang at sapilitang inilapit. “Alam mo ang responsibilidad mo bago ka pa pumasok sa kasunduang ito.” At kasunod niyo’y marahas nitong sinakop ang mga labi niya. Wala siyang balak na basta na lang magpaubaya. Nang madamang dumaiti ang mga labi nito sa bibig niya’y bigla niya iyong kinagat. Isang maanghang na kataga ang napawalan nito. “Do that again and I guarantee you, you’ll be sorry,” paangil nitong babala saka muling ginagap ang panga niya’t inulaol siya ng halik. Galit na galit siya. Natatakot nga lang siya rito kaya hindi niya magawang kagatin ulit ito. Sa halip, sinubukan niyang iwasan ang paninibasib nito. Habang pumapalag siya, mas lalong dumidiin ang paghalik nito sa kanya hanggang sa mapilitan siyang manahimik na lang. The sooner this is over, the better, aniya sa kanyang isipan. Ngunit tila wala itong balak na madaliin ang lahat. Nang madamang hindi na siya nagkukumawala’y unti-‐‑unting nagbago ang istilo ng paghalik nito. Sa halip na marahas ang pagsakop sa kanyang bibig ay naging mapanghimok. Humihikayat ng akmang katugunan. Sa kabila naman ng nadaramang galit, hindi maikakaila ni Moira ang kakaibang init na dumaloy sa kanyang mga kalamnan. Naalala niya noong unang magtagpo ang mga labi nila. Diyata’t may kakayahan pa rin itong pag-‐‑alabin ang kanyang kalooban. Pero iba noon. Noon, mahal niya ako, protesta ng kanyang isipan. “Tama na, Anton,” saway niya saka pinag-‐‑ ibayo ang pagpalag. “Will you stop it? You have no choice on the matter,” ganti nito. “I can’t believe na ganoon ka kabarbaro. Gagamit ka ng dahas makuha lang ang gusto mo?” “I can and I will.” Dapat ay handa na siya sa pangyayari subalit sa kabila niyon, matinding kaba ang bumalot sa kanya.

 

CHAPTER FIVE 

“NO!” UBOS-‐‑LAKAS niya itong itinulak saka siya umakmang tatakbo. Isang hakbang lang ang nagawa niya bago nasaklit ni Anton ang kanyang braso. Marahas siyang hinila palapit at itinulak pahiga sa kama. Tinangka niyang bumangon subalit muli siya nitong isinalya, saka dinaganan. “You’re a beast!” nasusuklam na sigaw niya. “Yes, I am,” napapangiting sang-‐‑ayon nito. “Pero dapat mo rin akong intindihin. I’ve been wanting to do this for a long, long time.” Lumapat ang mga labi nito sa leeg niya, sa balikat, pababa sa kanyang dibdib. Yamot na hiniklas nito pabukas ang pang-‐‑itaas ng pajama’ng suot niya’t hinarot ng bibig ang sensitibong tugatog ng kayamanang tumambad sa paningin nito. Napapikit siya. Sapilitang sinikil ang ungol na muntik mamutawi sa kanyang mga labi. Ang panimulang ningas na nagsindi sa pagkatao niya’y naging naglalagablab na siga na may kakayahang tumupok sa kanyang katinuan. “Enough. . please.. ” Habol-‐‑hininga siyang nakiusap. Pakiramdam niya, tuluyan na siyang mawawalan ng dignidad sa sandaling magtagumpay ang asawa na angkinin ang katawan niya nang may buong-‐‑puso niyang pagpapaubaya. Naging bingi ito sa kanyang pakiusap. Sa halip, mas naging masigasig ang pagpapaningas nito ng kalooban niya. Kasabay ng paglilimayon ng bibig sa kanyang dibdib ay naglakbay ang kamay nito sa iba pang sensitibong bahagi ng kanyang katawan. Mas lalong dumiin ang pagkakapikit niya sa kama. Sa pagitan ng mga talukap ay gumiti ang luhang nagpapahiwatig ng matinding galit, hindi sa lalaki kundi sa sariling kahinaan. “Nooo.. ” Hindi mawari kung pagtutol o kasiyahan ang ipinahihiwatig ng kanyang di-‐‑ sinasadyang pag-‐‑ungol. Sa ginagawa nito, wari niya’y inihulog siya sa rumaragasang ilog ng apoy at tinatangay siya patungo sa isang lugar na hindi pa niya nararating kahit minsan. Mabilis namang nakapag-‐‑alis ng saplot si Anton. Handa na ito para tuluyang gawing isa ang kanilang katawan nang mapatingin ito sa mukha niya. “A, hell!” bulalas nito sabay alis sa pagkakadagan sa kanya. Nanibago siya nang biglang matigil ang nakakatulirong sensasyong nag-‐‑aalimpuyo sa kanyang katawan matapos siyang layuan nito. Nakabangon na ito nang muli niyang idilat ang mga mata. “I have never taken a woman by force and I don’t intend to start now,” paanas nitong wika. Pagkuwa’y tumalikod ito at iniwan na siya. Hindi niya maipaliwanag ang nararamdaman. Dapat ay magdiwang siya. Buo pa rin ang kanyang pagkababae. Hindi nadungisan ng sapilitang pag-‐‑angkin ng kanyang asawa. Ngunit ano’t tila may matinding pangangailangang naghuhumiyaw sa kanyang katawan at naghahanap ng katugunan? ISANG araw lang silang naglagi sa hotel. Kinabukasan ay lumipad na sila patungong Palawan. Umano’y para sa kanilang honeymoon. “Why a honeymoon? Kailangan pa ba ‘yon?” may pang-‐‑uuyam sa tinig na saad ni Moira. “This is not a real marriage after all.” “Magtataka ang lahat kung hindi tayo magha-‐‑ honeymoon,” makulimlim ang mukhang turan ni Anton. “We should present a semblance of wedded bliss to the world.” Sayang ang ganda ng lugar na ito, naisaloob niya nang dumating na sila sa islang kunwa’y pagdarausan ng kanilang pulot-‐‑gata. Kilala ang Palawan na sagana sa biyaya ng kalikasan at isa ang Lagen Island sa nagtamasa ng naturang kasaganaan. Kaya nga gayon na lang ang panghihinayang niya at hindi sila tunay na nagmamahalan ni Anton. Kundi sana’y para nang paraiso ang kinaroroonan nila. Pagdating sa cottage na titirhan nila’y tumuloy agad ito sa isa sa mga silid at isinara ang pinto. Isang piping pahiwatig na hindi sila magsasalo sa isang kuwarto. Taimtim na dalangin ng pasasalamat ang nausal niya. Wala siyang balak hintayin pa ang asawa bago siya mamasyal. Nagpalit lang siya ng damit, pagkatapos ay tumuloy na siya sa dalampasigan. Isang note lang ang iniwan niya sa ibabaw ng mesita bilang paliwanag kung nasaan siya. Aliw na aliw siya sa pagtatampisaw sa malinaw na tubig nang masulyapan ang magkaparehang naglalaro sa dalampasigan. Halatang masayang-‐‑masaya ang mga ito habang naghahabulan at nagkikilitian sa buhanginan. Hindi niya inaasahan ang matinding kalungkutang dumapo sa puso niya habang pinanonood ang dalawa. Ganoon dapat kami ni Anton, naisaloob niya. Napakislot siya nang dalawang kamay ang humapit sa kanyang balikat. “You’re looking dejected. Miss me?” may pang-‐‑aasar sa tinig na tanong ni Anton. “Ba’t ko naman mararamdaman ‘yon?” ganti niya. “They’re certainly having fun,” anito na nakatingin sa magkaparehang pinanonood niya. “Siguro’y dahil mahal nila ang isa’t isa at ‘di napipilitan lang na—” “Keep talking like that and you won’t like the consequences,” nagbabala ang tinig na sabad nito. “Can’t handle the truth?” Ewan naman niya kung bakit tila may nag-‐‑uudyok sa kanyang kalabanin ang lalaki nang mga sandaling iyon. “Oh, I can handle anything,” sabi nito. “Kasama na roon ang pagkukunwari mong nanririmarim sa ‘kin.” “Pagkukunwari? Oh, I assure you, dear husband, walang pagkukunwari sa namamalas mong panririmarim.” “Really? Then how do you explain this?” Mabilis siya nitong nasaklit sa baywang at natagpuan na lang niyang bihag na nito ang kanyang mga labi. Itinuon niya ang dalawang kamay sa dibdib nito para itulak subalit para na rin siyang tumulak sa pader. Sinubukan niyang kumawala ngunit tila bakal ang mga kamay na nakasaklit sa baywang at likod niya. Sa pagkakataong iyon ay walang bahid ng dahas ang halik na iginawad sa kanya ng asawa. Sa halip, kalkulado iyon para magpaalab ng kalooban. Mamamatay na muna siya bago pumayag na tablan ng pangahas na halik nito. Iyon ang nasa isip niya. Subalit tila ayaw makinig ng katawan niya sa kanyang isipan. Ilang sandali pa lang ang lumipas ay natagpuan niyang unti-‐‑unti’y tinatalo ng hindi mailarawang kiliti ang paninindigan niyang magmistulang tuod habang hinahagkan ng asawa. Hindi niya tahasang aaminin ngunit hindi maikakailang bumukal na naman ang masidhing kilig sa kaibuturan ng kanyang pagkatao. “Wow! You’ll set the whole island in flames,” anang isang tinig na siyang pumukaw sa nag-‐‑ aalimpuyo nilang kalooban. “Jeanette!” pakli ni Anton nang makita kung sino ang nagsalita. “What on earth are you doing here?” “Nagbabakasyon, what else? Ako, hindi ko na itatanong kung ano’ng ginagawa mo rito. I heard you got married. Nasa Kuala Lumpur ako noon for some shows so I wasn’t able to come. I assume you’re on your honeymoon,” anang babae. “I am. By the way, this is my wife, Moira. Moira, Jeanette, a good friend,” sabi ni Anton. “It’s a pleasure,” nakangiting wika ni Jeanette saka kinamayan si Moira. “Same here,” sagot niya ngunit malayo sa sinabi ang tunay na nararamdaman. Ewan ba niya ngunit hindi siya nasisiyahang matuklasan na isang ganoon kagandang babae ang itinuturing na kaibigan ng asawa. Kaibigan nga lang kaya niya ito? Don’t be silly. Ipapakilala ka ba niyang asawa kung may relasyon sila? Sa panahong ‘to, who knows? “Are you here alone?” narinig niyang tanong ni Anton. “Yup. Just me. . the sand and the sea. After two straight months of posing before the cameras, I deserve it. Well, I ought to leave you two alone,” sabi ni Jeanette. “Nagulat lang ako nang makita ka. I didn’t expect to see you here. Ciao!” Umakmang lalayo na ito. “Wait! We’re about to have lunch. Why don’t you join us?” yaya ni Anton. “Ano ka ba naman? You’re on your honeymoon, remember?” sita ni Jeanette. “So? It doesn’t mean I can’t invite a beautiful woman to join me and my wife? Moira won’t mind, will you, sweetheart?” baling ni Anton sa kanya. “Why should I?” Mas plastic pa sa Tupperware ang ngiting pinasungaw niya sa mga labi niya. “Well, if you insist,” ani Jeanette saka sumabay sa kanila sa paglakad patungo sa kainan. NATURINGAN silang bagong-‐‑kasal ngunit si Jeanette ang mas pinag-‐‑ukulan ng pansin ni Anton. Habang naglalakad, habang kumakain, ay ito ang mas kinakausap. Tagatango at tagangiti lang ang naging papel ni Moira. Wala dapat iyong kaso sa kanya. Ano ba’ng pakialam niya kahit makipagbolahan sa isang milyong babae ang asawa niya? Ngunit hindi niya maiwasan ang mairita. “I’m tired. Pupunta na muna ‘ko sa cottage para magpahinga. If you’ll excuse me,” pasintabi niya nang hindi na makatiis. “Yes, do that. It seems the sun is getting to you,” sabi ni Anton. “Maybe you should join her,” mungkahi ni Jeanette. “I will. Later. You should go, sweetheart,” susog sa kanya ni Anton. Tumayo na siya at nagtungo sa cottage nila. Bago siya tuluyang makalayo’y sinulyapan niya ang dalawa. Hawak ni Anton ang kamay ni Jeanette na tila may marubdob na inihahayag dito. Damn you, Anton! Nagulat siya sa biglang pagpupuyos ng kalooban. Wala dapat epekto sa kanya ang nakita subalit hindi maikakailang nakaramdam siya ng hindi maipaliwanag na galit sa babae. Sabi niya’y magpapahinga siya ngunit ni katiting na pahinga’y hindi niya nakamtan. Ni hindi nga niya magawang humiga nang matagal. Para siyang sinisilihan na hindi maintindihan. Ayaw niyang aminin ngunit pigil-‐‑hininga niyang hinihintay ang pagbabalik ng asawa. Sumapit ang hapon ay wala pa rin si Anton. Hindi siya makapaniwala. Ganoon ba ito kagarapal upang kahit honeymoon dapat nila’y ibang babae ang piniling makasama? Eh, ano ba’ng ipinagpuputok ng butse mo? You should be thankful at ‘di mo na siya poproblemahin, giit niya sa sarili. Masyado niyang ipinangangalandakan ang kawalan niya ng respeto sa ‘kin, pagbibigay-‐‑dahilan niya sa poot na naghuhumulagpos sa kanyang puso. MADILIM na nang maulinigan niya ang pagbukas ng pinto, kasunod ang mga yabag sa labas ng silid. Dali-‐‑dali siyang nag-‐‑dive sa kama’t nagkunwang tulog. “Moira.. ” Tinig ni Anton, kasabay ang mahinang pagkatok sa silid. Hindi siya tuminag. Mayamaya’y bumukas ang pinto. “Wake up, sleepy head.” Lumundo ang gilid ng kama sa pag-‐‑upo nito. Pagkuwa’y isang halik ang naramdaman niya na dumantay sa balikat niya. “Ano ba?” Yamot siyang bumalikwas. “So you’re awake. Ba’t hindi ka sumasagot?” May bahid ng pagkainis ang pagtatanong nito. “I just don’t feel like it.” “Well, I hope you feel like having dinner.” “Busog ako.” Nagmatigas siya, saka inihanda ang sarili para makipagtunggali sa lalaki. Sa halip na pilitin siya, simpleng pagkikibit-‐‑ balikat ang naging katugunan nito. “Suit yourself,” anito saka tumayo na. “But I’m gonna eat. With or without you.” Iyon lang at lumabas na ulit ito ng silid. I bet alam ko na kung sino ang kasama mo, pagngingitngit niya. TATLONG araw silang naglagi sa isla ngunit sa loob ng panahong iyon, pakiramdam ni Moira ay wala siyang kasama. Paano ba naman ay parating si Jeanette ang kasama ng asawa? Pati nga sa pagbabalik sa Maynila ay kasabay nila ito. “I’m glad we’re taking the same flight home. Hindi ako mabo-‐‑bore,” masayang wika ni Jeanette nang lulan na sila ng eroplano. Pagdating sa domestic airport ay nagboluntaryo pa si Anton na ihahatid nila ito. “As you can see, our ride’s here,” anito na ang tinutukoy ay ang Ford Expedition na minamaneho ng tsuper ng lalaki para sunduin sila sa paliparan. Bago pa sila umalis ng Palawan ay tinawagan na ito ni Anton para sabihing pauwi na sila. “Oh, you’ve done so much already. I’ll just call a cab,” tanggi ni Jeanette. “No, you should let us take you home,” sabad ni Moira. Napatitig sa kanya si Anton, tila nagulumihanan sa mga emosyong nabasa sa mukha niya. “Well, if you insist,” ani Jeanette. MATAPOS idaan sa condo unit ang babae ay saka pa lang sila tumuloy sa bahay ni Anton. Iyon ang kauna-‐‑unahang pagkakataon ni Moira na makita iyon. Bago sila ikasal ay sa hotel siya tumuloy. Pagpasok pa lang sa driveway ay namangha na siya. Malaki ang bahay na may patio’ng yari sa marmol. Pati ang mga columns na nagpapaalala sa kanya sa naging pagbisita niya noong bata pa siya sa Parthenon sa Greece ay marmol din ang ginamit. Magaling ang arkitektong nagdisenyo ng bahay, naisaloob niya nang makapasok na. Maaliwalas ang pakiramdam at maliwanag ang kabahayan. Lihim siyang napasulyap sa lalaki. Hinding-‐‑ hindi niya maiisip na ang Anton na kilala niya noon ay magmay-‐‑ari ng ganoong klaseng bahay. “Doesn’t fit my image, sweetheart?” patuyang tanong nito na animo’y nabasa ang kanyang isipan. “What the devil are you talking about?” patay-‐‑ malisyang ganti niya. “Ay, Ma’am, nandito na pala kayo. Good afternoon, Ma’am,” bati ni Maring, isa sa mga katulong ni Anton, nang makita siya. “Dadalhin ko na po ba sa kuwarto n’yo ang mga gamit n’yo?” “Sige,” anang lalaki. Nagsimula na naman siyang kabahan. Tila noon lang niya napiho kung nasaan siya’t kung ano ang implikasyon nito. “Are we sharing the same bedroom?” palaban niyang tanong nang nasa itaas na sila. “Don’t trouble your head about that tiny detail,” anito saka tumuloy sa isa pang pintong nasa silid. “These are adjoining bedrooms, as you can see.” Hinayaan siya nitong masilip ang kabilang silid bago isinara ang pinto. “Aalis ako,” hayag nito nang muling lumabas. “Don’t wait up. Oh, by the way, inutusan ko na si Minyong na ihatid ka bukas sa Sta. Barbara.” Napamaang siya. Bigla-‐‑bigla yata ang pasya nito. At bakit parang nagmamadali ito? “I’m sure you’d like to see your father,” patuloy ni Anton. “At komo hindi kita masasamahan because of business, you’ll have to go alone. You can also stay there if you like. Just make sure you come when I ask you to.” Iyon lang at iniwan na siya nito.

 

CHAPTER SIX 

DAPAT ay masayang-‐‑masaya si Moira sa mga pangyayari. Naisalba niya ang kabuhayan nila nang hindi naisasakripisyo ang kalusugan ng kanyang ama. Hindi rin mahihirapan si Don Miguel na mag-‐‑adjust sa pagbabagong mangyayari sana sa nakagawian na nitong istilo ng pamumuhay dahil mananatili ito sa hacienda. Lahat ng iyon at hindi pa niya kailangang makisama kay Anton. Dapat nga’y ituring niyang siya ang mas nakalamang subalit hindi niya masawata ang diskontentong nananahan sa kanyang puso. Magdadalawang linggo na mula nang pauwiin siya ni Anton sa hacienda. Ngunit sa loob ng panahong iyon, ni minsan ay hindi siya tinawagan nito maski para man lang alamin kung buhay pa siya. Pakiramdam tuloy niya’y isa siyang unwanted baggage na basta na lang itinapon. May kinalaman kaya si Jeanette sa naging pasya ng asawa? Hindi niya mapigilan ang magtaka. Halatang ibig ding mag-‐‑usisa ni Don Miguel pero komo hindi ito makapagsalita’y hindi iyon magawa ng ama niya na labis namang ipinapasalamat niya. Mahihirapan yata siyang ipaliwanag kung ano ang nangyayari sa kanila ni Anton. Isang umaga, inaatupag niya ang mga alagang orchids sa hardin nang matanaw ang parating na Ford Expedition. Parang may kung anong kumislot sa dibdib niya nang huminto iyon at bumaba si Anton. Pinaghalong kaba’t pananabik ang kanyang naramdaman. Napasiksik siya sa mga halaman para magtago at mag-‐‑ipon ng lakas ng loob bago harapin ito. “Magandang umaga ho,” bati nito kay Don Miguel na nakaupo sa silyang de-‐‑gulong at pinapaarawan ng nurse sa hardin. Isang ungol ng pagbati ang itinugon ng don. “Si Moira?” tanong nito sa nurse. Hindi na niya hinintay na puntahan nito ang pinagkukublihan niya. Humugot lang siya ng malalim na paghinga bago lumabas sa pinagkukublihan. “Hi, sweetheart. I missed you,” bati nito sabay hablot sa kanya at hinagkan siya sa pisngi. “Huwag kang pumalag. May nanonood,” paanas nitong bulong nang umakma siyang magkukumawala. Noon lang niya naalala na naroon nga pala ang ama niya, pati na ang nurse. “I. . m-‐‑missed you, too,” nauutal niyang tugon. Noon lang siya nito pinawalan. “`Pa,” baling nito kay Don Miguel. “Habang nasa Maynila ako’y may ipinaalam na therapy sa akin ang isa sa mga espesyalistang kakilala ko. It’s rather new and still experimental but so far, maganda ang magiging resulta.” “Therapy?” sambot niya. “Anong klase? At ano ang ipinagkaiba sa ginagawa sa kanya?” “It’s more intensive. Halos lahat ng waking hours niya’y sasakupin nito.” “Ibig sabihin, titira dito ang therapist?” Umiling ito. “Kakailanganing tumira ni Papa sa center kung saan isinasagawa ang makabagong therapy.” “What? At sino’ng makakasama niya roon? Can I stay with him?” tanong niya. “You can visit, pero hindi ka maaaring tumira din doon. It’s specifically for patients only. At tungkol sa magbabantay, may mga nurses at therapists doon round the clock,” paliwanag nito. “No,” pasya niya. “Gaya ng sabi mo, experimental pa lang ang therapy. Hindi mapapatunayang—” “It’s been proven to work. Itinuturing lang na experimental dahil sa kakulangan pa ng ilang datos sa clinical trials.” “At gagawing guinea pig ang papa ko, gano’n?” “Not necessarily. Can we talk in private?” nagtatagis ang bagang na saad nito. “Excuse us,” pasintabi nito sa mga kaharap, pagkuwa’y halos kaladkarin na siya palayo. “I came all the way here para kumbinsihin ang papa mong sumailalim sa therapy dahil naniniwala akong makakatulong iyon nang malaki sa kanya. Hindi ko inaasahan na ikaw pa mismong anak niya ang hahadlang dito.” May babala ng tinitimping galit ang tinig nito nang muling magsalita. “Because I feel it won’t help him,” mainit na katwiran niya. “Oh, sorry. Hindi ko nabalitaan na habang wala ako’y nag-‐‑aral ka pala ng Medisina. Na ikaw pala’y eksperto na sa pangangalaga ng mga pasyenteng nabalda ng heart attack,” sarkastikong wika nito. “And pardon me for knowing that you’ve read all the facts about this new therapy that’s currently being hailed as a breakthrough in medicine.” Natameme siya. May punto ito. Mukhang mas emosyon niya ang pinairal kaysa ang isip sa pagdedesisyon. “I know you’ll probably miss your father, pero gaya ng sinabi ko kanina, puwede mo siyang dalawin. And this is for his own good. Gusto mo bang habambuhay ay manatili na lang siyang ganoon?” “S-‐‑saan ba ang center na sinasabi mo?” tanong niya matapos ang mahabang sandali. “Sa Maynila. Limitado ang bilang ng mga pasyenteng tinatanggap nila kaya ako nagmamadaling pumarito. I wanted to tell him in person para mas makumbinsi siya sa urgency nito. Kapag napuno na ang slots ay hindi na makakapasok sa programa ang papa mo.” “Gaano siya katagal sa center?” “Depende sa progreso niya.” “M-‐‑magkano ang gagastusin?” “I’ll take care of that.” “Dahil kasama iyon sa deal natin, right? Still, I’d like to know. Gusto kong malaman kung ano ang binabayaran ko ng aking buhay.” Napatiim ang bagang ni Anton sa tinuran niya. “More or less. One million. It could be more pero dahil may funding ang programa’y halos ganoon lang ang halagang gugugulin.” “Okay.” “Okay what?” “Okay. I’ll tell him. Kailan siya kailangang dalhin doon?” “Bukas kung maaari.” “Ako na’ng bahalang kumumbinsi sa kanya. And thanks. .” naalala niyang sabihin bago pa ito tuluyang makatalikod. MULA sa Sta. Barbara’y dinala na nila sa center sa Maynila si Don Miguel. Sandali rin lang at na-‐‑ admit ito. Pinayuhan sila ng administrator na hayaan na nilang magpahinga ang pasyente. Lumulan sila sa sasakyan at ilang sandali pa’y kasama na sila sa traffic ng EDSA. Masyadong abala si Moira sa pag-‐‑iisip kaya nagulat pa siya nang makitang papasok na sila sa gate ng subdibisyong kinaroroonan ng bahay nito. “Bakit nandito tayo?” tanong niya. “Saan pa ba tayo dapat pumunta?” may amusement sa tinig na tanong nito. “You mean, diyan mo ‘ko patitirahin habang. .” “Praktikal lang, `di ba? Alangan namang magpabalik-‐‑balik ka rito at sa Sta. Barbara. At ano’ng problema kung sa bahay ko ikaw tumira? For all intents and purposes, bahay mo na rin ‘to komo mag-‐‑asawa na tayo.” “I’d. . I’d rather stay somewhere else.” “Sorry, but you’re staying with me,” matiim na hayag nito. Isang tingin lang sa mukha nito’y napiho ni Moira na walang silbing makipagtalo pa siya. Inihatid lang siya ni Anton sa bahay, pagkuwa’y umalis ulit ito. KASALUKUYANG isinasaayos ni Moira ang mga gamit niya nang may kumatok sa pinto ng kanyang silid. Gulat siyang napamaang nang mapagbuksan ito. “I’m Jeanette, remember?” anang nakangiting babae. “Y-‐‑yes. I remember.” Puwede ba naman niyang makalimutan ito? Ang tanong, bakit naroon ito sa pamamahay ni Anton? Isang maitim na pagdududa ang pumasok sa isipan niya. “You’ve been staying here, right?” lakas-‐‑loob niyang wika. “Yes. And I’m glad it’s okay with you. Anton insisted. Dumating kasi bigla iyong may-‐‑ari ng condo unit na tinutuluyan ko over a week ago at kinailangan kong humanap ng matutuluyan. Iyong bahay na iniwan sa akin ng parents ko ay nasa Quezon pa. I ought to sell it and buy one of my own in the city since I’m always going here and there. Usually ay nangungupahan na lang ako kapag nandito sa Maynila. It has been working out in the past. But this time, nagkaroon ng konting problema. But Anton came to the rescue and kindly offered the hospitality of his house. I’m leaving tomorrow para sa series of engagements sa States kaya gusto kitang pasalamatan na rin.” “Don’t mention it,” pakli niya. “Sige, aalis muna ako. I have a million things to attend to before I leave tomorrow,” ani Jeanette saka ito tumayo at lumabas na. Nagpupuyos ang kalooban ni Moira nang mag-‐‑ isa na lang siya. Kaya ba malakas na ang loob ng asawang patirahin siya sa bahay nito’y dahil paalis na ang maganda nitong house guest? Sobra na ‘to. Ni hindi niya ‘ko binigyan ng dignidad. Kimkim niya ang galit na iyon buong maghapon at nang matanaw niya sa balkon ang pagdating ng asawa’y tila mas lalong nag-‐‑apoy ang galit niya. Nagmamadali siyang bumaba. “Ang kapal ng mukha mo!” nanlilisik ang mga mata niyang salubong dito. “Good evening to you, too,” sarkastikong ganti ni Anton. “Hindi ko ginustong maging asawa mo. Ikaw ang namilit. Pero ano’t inaalisan mo ako ng dignidad?” Patuloy sa pagmamarakulyo si Moira. Babala na dapat sa kanya ang biglang pagkulimlim ng mukha nito ngunit sa sobrang galit ay hindi na niya iyon napansin. “I want to get out of this house. Hindi ko gustong binababoy ako!” nagwawala niyang sigaw. “Not here,” mahina ngunit paasik na sabi nito. “Sa kuwarto tayo mag-‐‑usap.” Hinablot nito ang braso niya’t pakaladkad siyang iginiya sa itaas. Pagdating sa kuwarto’y saka siya pasalyang binitawan. “Ngayon mo sabihin sa akin kung ano’ng ipinagpuputok ng butse mo,” angil nito. “You’re a certified bastard! Iyon ang ipinagpuputok ng butse ko. You. . you forced me to marry you, pero may ibang babae ka namang kinakalantari. You should’ve married her, not me!” naghihisterikal na sumbat niya. “Si Jeanette ba ang tinutukoy mo?” “Nandito siya sa pamamahay mo and according to her, you graciously offered your home. Samantalang ako na sarili mong asawa’y ipinagtabuyan mo sa Sta. Barbara. But then, maybe that’s the reason. Gusto mong wala ako rito para mas ma-‐‑entertain mo ang babae mo. What gets to me is the fact that you had the nerve to make me marry you against my will—para lang pagtaksilan pagkatapos.” “You’re lovely when you’re angry,” anito sa halip na patulan ang pagtatalak niya. “Hindi ako nakikipagbolahan sa iyo!” sigaw niya. “Kung ‘di mo ‘ko kayang bigyan ng kahit konting dignidad, then let me do. I want out of this marriage.” “No! You’re mine now and what is mine I intend to keep.” “You’re a selfish brute, you know that. Gusto mo lang ako to take vengeance. Pwes, nanalo ka na. You have humiliated me enough nang pilitin mo ‘kong pakasal sa iyo laban sa aking kagustuhan. Now, let me go.” “It’s not as easy as that.” “Oh, come on. Madaling mapapawalang-‐‑bisa ang kasal natin. Nothing has happened between us yet, so. .” “You’re right. I haven’t exercised my duties as a husband yet. Well, Madali iyong remedyuhan.” Isang mapanganib na ngiti ang bumakat sa mukha nito, saka ito humakbang palapit sa kanya. “Don’t you dare!” babala niya ngunit para na rin siyang nagbabala sa hangin. Hinapit nito ang magkabilang balikat niya saka siya sapilitang isiniksik sa katawan nito. “You feel that?” anito na ang tinutukoy ay ang bahaging nagpapahiwatig ng napukaw nitong pangangailangan. “That’s how much I want you. Why I didn’t make you mine sooner, I don’t know.” Napapikit siya. Hindi siya ganoon kainosente upang hindi mawari kung ano ang tinutukoy ng asawa. Ngunit ang hindi niya maintindihan ay kung bakit tila may nabubuhay ring damdamin sa kanya sanhi ng kaalamang nagnanasa rin ito sa kanya. “Bastos! Pakawalan mo nga ako,” nagtatagis ang mga ngipin niyang utos. “Not on your life, baby. Ikaw ang nagpaalala sa akin ng aking pagkukulang, so pay the price.” Kasunod ay marahas na pinagtagpo nito ang mga labi nila. Base sa nakaraang karanasan, batid niya na walang silbing pumalag siya. Parang bakal ang mga kamay nito, lalo’t kapag ganoong galit ito. Subalit hindi naman niya maatim na magpatalo na lang basta. Isang malakas na sipa ang pinatama niya sa tuhod nito. Hindi nakapag-‐‑adya si Anton kaya nasapol niya ito. Nabitawan siya nito, kasabay ang pagpawala ng maanghang na kataga. Sinamantala ni Moira ang pagkakataon. Mabilis siyang tumakbo palayo. Nagawa niyang buksan ang pinto ngunit muli rin iyong sumara nang tukuran ni Anton. “A-‐‑Anton. I didn’t mean to—” Hindi siya nito binigyan ng pagkakataon na tapusin pa ang sinasabi. Muli’y sinakmal nito ang mga labi niya’t walang awang sinimsim. Pakiwari ni Moira ay namamaga na ang mga labi niya. Subalit sa kabila ng barbarong paghalik ng asawa’y may katugunan itong nahihimok sa kanya. Ang katugunang iyon ay tuluyang nagsindi’t nagningas nang naramdaman niyang naglilimayon ang kamay nito sa kanyang dibdib. Hindi maaari! hiyaw ng kanyang isipan at muli’y nagpipiglas siya. “It’s useless to struggle,” anas ni Anton, saka hinagilap ang sugpungan ng kanyang blusa. Isang malakas na hiklas at naglaglagan ang mga butones sa sahig. Nagbabadya ng pagkainip ang marahas na pag-‐‑alis nito sa bra niya upang masapo nang walang tabing ang kanyang dibdib. “Akala ko ba’y. . akala ko’y hindi mo gawi ang mamuwersa ng babae,” nanunumbat na paalala niya sa sinabi nito noong gabi ng kanilang pulot-‐‑ gata. “I changed my mind,” pakli nito, saka sinaluysoy ng hintuturo ang sensitibong ubod ng kanyang dibdib. Wari niya ay naging goma ang kanyang binti nang manalaytay ang nagbabagang sensasyon sa kanyang mga kalamnan. Wala nang kakayahan ang mga iyong suportahan ang bigat niya’t tanging ang maagap na pagsapo ni Anton sa kanyang baywang ang pumigil sa pagdausdos niya sa sahig. “Don’t do this,” usal niya. “You want it, too,” anito, saka siya binuhat at dinala sa kama. Paglapag sa kanya sa kutson ay saka siya parang natauhan. Muling umahon ang kaba sa puso niya’t natataranta niyang tinangkang tumayo. Ang bigat ni Anton ang bumihag sa kanya. Dinaganan siya nito’t maalab na siniil ng halik sa mga labi. Habang ginagawa iyo’y marahang gumapang ang isang kamay nito sa hugpungan ng pantalon niya. Halos mapahiyaw siya nang matumbok nito ang pakay. Hindi niya maintindihan ang sagad-‐‑ butong pangangailangang nadama sanhi ng paglulumikot ng asawa. Kung paano siya tuluyang nahubaran ni Anton ay hindi na niya alam. Basta natagpuan na lang niyang wala ni isang saplot sa katawan niya’t ang asawa’y ganoon din. Huwag! sigaw ng kanyang isipan subalit ipinagkanulo na siya ng kanyang katawan na nanatiling pipi at ni hindi nagpumiglas nang tuluyang gawing ganap ni Anton ang kanilang pagiging mag-‐‑asawa. Sa simula lang ang sakit. Natuklasan niyang ilang sandali pa’y para na siyang tinangay sa nag-‐‑ aalimpuyong sentro ng malakas na bagyo. Nagsalimbayan ang magkakahalong sensasyon sa kanyang katawan. Halos mawalan siya ng ulirat sa tining ng bawat isa sa mga iyon. Hanggang sa sapitin niya ang pinakaituktok na bahagi ng makulay na bahaghari. Wala silang imikan habang sabay na nagbabawi ng hihinga. Mayamaya’y bumaling sa kanya ang asawa. “Ngayon ay mas mahihirapan ka nang hingin ang iyong kalayaan. This marriage is perfectly consummated,” sabi nito. “Dagdag na kaparusahan para sa akin,” may pait sa tinig na tugon niya. “Hindi ko layon na parusahan ka. In fact. .” Natahimik si Anton. “What?” Tiningnan niya ito at sa mga mata nito’y may nabasa siyang malalim na emosyon. Isang emosyong wari niya’y sumasalamin sa kanyang nararamdaman. Hindi siya makahinga. Ewan niya kung imahinasyon niya o sadyang may kakaibang mahikang pumapailanlang sa hangin. Pigil ang hihingang hinintay niya ang susunod na mangyayari. “Moira, I. .” simula nito. “Anton. . Anton. .” Ang tinig ni Jeanette ang pumukaw sa mahikang bumabalot sa mga sandaling iyon. “I better see what she wants,” ani Anton, saka ito nagmamadaling bumangon. Nang wala na ang asawa’y ibinaon ni Moira ang mukha sa unan. Talagang nalilito siya sa mga emosyong naghahalu-‐‑halo sa kanyang kalooban. Sa rurok ng pagniniig nila ay may damdaming humuhulagpos sa kanyang puso. Masyado siyang abala sa mga sensasyong pumapaimbulog sa katawan niya para pag-‐‑ukulan iyon ng pansin. Ngunit tila lumilinaw na sa kanya kung ano iyon. Mahal pa niya si Anton at mukhang hindi siya tumigil sa pagmamahal dito. Bunsod lang ng musmos na kapalaluan kung bakit inakala niya noon na si Dondi ang mas nakaangat sa pagtingin niya. Heaven help me! nausal niya sa isipan. Kung mahal niya ito ay tunay nang magiging impiyerno sa lupa ang makisama rito kung ganoong paghihiganti lang ang pakay nito sa pagpapakasal sa kanya.

 

CHAPTER SEVEN 

NAGPUMILIT pa si Anton na ipagamit kay Jeanette ang isa sa mga sasakyan nito sa pagpunta sa airport kinabukasan. Hustong nakalabas na ang Toyota Prado at isinasara na ng katulong ang pintuang bakal nang isang taxi naman ang humimpil sa labas ng gate. Isang babae ang bumaba at tuluy-‐‑tuloy na pumasok. “Hello, dear, I missed you.” Mula sa komedor kung saan siya nag-‐‑aalmusal ay naulinigan ni Moira ang panibagong tinig. Napapakunot-‐‑noo siyang tumayo upang mag-‐‑ usisa kung sino na namang babae ang tumatawag sa asawa niya ng “dear”. Mukhang kailangan ko nang gumawa ng files to keep track of his many women. Isang sopistikadang babae ang nadatnan niyang mahigpit na nakayakap kay Anton. Eksenang dagling nagpataas ng presyon niya. “Ehem!” Isang eksaheradong pagtikhim ang kanyang pinawalan. “O, Alicia, hindi mo pa nakikilala ang iyong sister-‐‑in-‐‑law,” ani Anton. Isang mapanuring tingin ang ibinaling sa kanya ng babae. “Hi,” pagkuwa’y malamig ang tinig na bati. “Hi din,” ganti niya. So this is Alicia now. Napakalayo na nito sa mabait at inosenteng dalagitang kilala niya noon. “Sino ‘yong umalis kanina na sakay ng Prado?” baling ulit ni Alicia sa kapatid. “Si Jeanette. She’s leaving for the States.” “Si Jeanette? Oh, sayang hindi kami nagtagpo. It’s been quite a while since I saw her. She’s a real good friend of mine,” himig-‐‑nagpapasaring na sabi nito. “Anyway, I hope she’s coming back soon. Dito ba ulit siya tumira?” Tumango si Anton. Ulit. Napatiim ang bagang ni Moira sa katagang iyon. Ibig sabihin, gawi nang mamalagi ni Jeanette sa bahay ng lalaki. Mas lalo tuloy umigting ang pagdududa niyang may ugnayan ito at ang kanyang asawa. “Come join us. We’re having breakfast,” yaya ni Anton sa kapatid. “Sure. Maring, pakidala na sa room ang mga gamit ko,” utos nito sa katulong. “And how long are you staying this time?” tanong ni Anton. “Bakit? Hindi na ba ‘ko welcome dito ngayong may asawa ka na?” Minasama ni Alicia ang isang simpleng katanungan. “Sobra ka. I’m just asking, that’s all.” “To be honest, I don’t know yet. Depende sa mood ko, I guess.” “BIGLANG-‐‑BIGLA ang pag-‐‑aasawa mo, brother dear. May mabigat bang dahilan?” nanunuri’t nagpapasaring na usisa ni Alicia nang kumakain na sila. “None in particular.” “But this is a business arrangement, right?” “Alicia.. ” May babala sa himig ni Anton. “Yes, it is.” Si Moira ang sumagot. Hindi na siya makatiis na manatiling tahimik. “I thought so. Know what? Mukhang busog pa ‘ko so I’ll just go up to my room. Excuse me,” pasintabi ni Alicia, saka nito nilisan ang hapag-‐‑ kainan. “Sana naman ay hindi mo na ipinangalandakan sa buong mundo na isang business arrangement lang ang pagpapakasal natin,” yamot na turan niya nang wala na si Alicia. “For your information, hindi ko iyon ipinangalandakan. Only my sister knows. Although ano ba naman sa ‘yo kahit malaman ng mga tao na hindi pagmamahal ang nagbunsod sa ‘tin para magpakasal?” iritadong ganti ni Anton. Hindi siya nakaimik. Mamamatay muna siguro siya bago ipaalam sa lalaki ang nadiskubre sa sarili nang gabing matapos silang magniig. . Na mahal pa niya ito. “I have to go. Marami akong aasikasuhin sa opisina.” Iyon lang at tumayo na ito. NAGHAHANDA si Moira para umalis at dalawin ang papa niya nang kumatok sa silid niya si Alicia. “Aalis ka?” tanong nito, pagkuwa’y tuluy-‐‑tuloy na pumasok. Tumango siya. “Saan ka pupunta?” Hindi siya kumibo. Hindi niya naiibigan ang himig nito. “Let me guess. You’re meeting someone, right?” Ito ang bumuo ng sariling konklusyon. “Tama ka.” “Alam ba ito ni Kuya Anton?” “Wala ka na roon.” “Look, minsan mo nang sinaktan ang kapatid ko at ayoko nang maulit iyon. You don’t know how much you hurt him before,” paasik na sumbat ni Alicia. “Hindi ko iyon ginustong mangyari. .” “Serves you right kung bakit nagkaganyan ang buhay n’yo. Inapi mo ang kapatid ko. Ipinamukha mo sa kanyang ‘di siya karapat-‐‑dapat sa isang katulad mong nahihiga sa salapi. Ano’ng pakiramdam mo ngayong nagkapalit na kayo ng kapalaran? Hindi ko maintindihan kung bakit ka niya pinakasalan, pero ano kaya’t ikaw naman ang ibasura niya for someone more suitable?” Sa kaibuturan ng isipan ni Moira ay nanahan din ang pangambang iyon, subalit iba pala ang epekto kapag naisatinig iyon ng iba. Mas lalong naging totoo ang kanyang pinangangambahan. Mas nagmistulang posible nga iyong mangyari. “Bahala siya.” Pinilit niyang magwalang-‐‑ bahala. “You’re despicable, alam mo ba ‘yon? Ewan ko ba sa kapatid ko kung bakit ikaw pa ang pinakasalan gayong ang daming babaeng mas nararapat sa kanya.” “Gaya ni Jeanette?” Lumiit ang mga mata ni Alicia. Animo’y tinatantiya kung isang trick question ang itinanong niya. “Yeah, like Jeanette,” anito matapos ang mahabang sandali. “Maybe it’s because I have something they don’t have. Now, if you’ll excuse me, I’ll be late.” Iniwan na niya ang tokador at matapos kunin ang bag buhat sa kama’y naglakad na siya papunta sa pinto. “Makakarating ‘to kay Anton,” babala ni Alicia. “Suit yourself.” At isinara na niya ang pinto. Sandali lang niya maaaring makapiling ang ama ngunit ayaw pa niyang umuwi kaya naglagi na lang muna siya sa mall. Dalawang sine ang pinanood niya para magpalipas ng oras. Gabi na nang mapilitan siyang bumalik sa bahay. “WHERE have you been?” Pagpasok niya sa kuwarto’y biglang bumukas ang pinto ng kanugnog na silid. Iniluwa niyon si Anton na animo’y dragon na bubuga ng apoy. “Sa tabi-‐‑tabi.” “I don’t like to play games. Saan ka sabi nagpunta?” Lumapit si Anton at iniharap siya nito. “Bakit ba?” Marahas na pinalis ni Moira ang kamay na nakahapit sa balikat niya. “Huwag na huwag mong iisiping lokohin ako.” “Oh, mukhang nakapagsumbong na sa ‘yo ang magaling mong kapatid. She turned out to be such a darling, you know,” pakutyang saad niya. “Alicia can be a pest sometimes but she’s a good kid. Pero ‘wag siya ang pag-‐‑usapan natin. Where the hell have you been?” “It’s none of your business.” Ewan niya ngunit parang may nag-‐‑uudyok sa kanyang magmatigas. “I’m warning you, Moira. I don’t take lightly to being fooled. You’re married to me and that means no other man is—” “Talk about double standards. Ikaw, okay lang kahit ilang babae ang patulan mo. Pero ako, hindi. That’s not fair.” “I don’t care. Basta ‘wag mo ‘kong lolokohin.” Sa anyo nito ay parang makakapatay ito ng tao sa ideyang may ibang lalaking kasama si Moira. “You have no right to dictate to me what I can and cannot do.” “Really? Baka nakakalimutan mo, asawa kita.” “Masarap nga sanang kalimutan iyon.” “Pwes, dapat ko sigurong mas itimo pa sa alaala mo na akin ka.” Malakas na dumantay ang mga palad ni Anton sa balakang niya’t hinila siya nito. “Puwede ba, bitawan mo ‘ko? You make me sick,” saway niya. “Do I? Hindi ganoon ang naging reaksiyon mo kagabi,” napapangiting wika nito. Pinamulahan siya ng mukha nang maalala ang ikinilos niya nang angkinin siya ng asawa. “Lets see if I will make you sick this time.” “No.” Walang epekto rito ang katagang binitawan niya kahit halos isigaw na niya iyon. Kagyat nitong nasakop ang bibig niya. Galit na galit siya, lalo’t naggugumiit sa isip niya ang anyo ni Jeanette. Ngunit sa kabila niyon, hindi maitatanggi ang kapangyarihan ni Anton sa kanyang katawan. Animo’y may sariling pag-‐‑ iisip iyon at naipasyang tumugon sa mga haplos nito. Ilang sandali pa’y napapahabol-‐‑hininga na siya sa tindi ng pananabik na marating muli ang pambihirang lugar na pinagdalhan sa kanya ng asawa nang nagdaang gabi. Mas naging maigting ngayon ang mga sensasyon. Sa bawat hagod ng kamay nito sa kanyang balat ay para siyang ginagapangan ng sumasagitsit na elektrisidad. Naglalandas iyon sa kanyang mga kalamnan at tumutuloy sa kanyang kaibuturang sabik nang madama ang muling pag-‐‑ angkin ng asawa. “I. . I can’t wait any longer.” Pakiwari ni niya ay hindi siya ang babaeng umuusal ng mga salitang nag-‐‑uudyok sa asawang pawiin na nito ang kanilang pagkauhaw. Napangiti si Anton bago pinagbigyan ang nais niya. Isang impit na daing ang kumawala sa bibig niya. Sa bawat indayog ng asawa’y umaakyat ng ilang antas ang nagbabagang apoy na bumabalot sa kanya. Halos hindi na niya makayanan ang init. Ilang saglit pa’y nagsiklab nang tuluyan ang ningas. Hindi lang sila miminsang nagsabay ni Anton na pumaimbulog sa laot ng hindi mailarawang kasiyahan. Tumutulo ang luha niya nang bumalik sa normal ang pag-‐‑iisip niya. Ganoon ang epekto ng masidhing pag-‐‑iisang-‐‑katawan nila ng asawa. Para siyang mamamatay sa lungkot. Marahil ay dahil sa kaalamang pisikal na pagnanasa lang ang nag-‐‑uudyok dito na angkinin siya. Samantalang siya’y may kaakibat na malalim na emosyon ang pagkakaloob niya ng katawan dito. Hindi naman nagsalita si Anton. Basta’t iniharap siya nito’t ibinilanggo sa mga bisig. Matinding kapayapaan ang kanyang nadama. Sa yakap ng asawa’y nakahanap siya ng tahimik na kanlungan. Hindi marahil iyon pangmatagalan ngunit kontento na rin naman siya. I love him. I really love him, hiyaw ng kanyang puso. At sa mga pagkakataong kagaya niyon, parang puwede siyang magkunwaring mahal din siya ng lalaki. “A-‐‑Anton, tungkol sa nangyari noon. . tungkol kay Dondi. .” Inalihan siya ng pagnanais na liwanagin ang lahat. Ngunit matapos bitawan ang mga katagang iyon ay agad din siyang nagsisi nang maramdaman ang biglang panlalamig ulit ng asawa. “Ayoko nang pag-‐‑usapan iyon. At kung sasabihin mong si Dondi ang kinatagpo mo kanina’y—” “Si Papa ang pinuntahan ko,” sabad niya. “Ang papa mo?” Tumango siya. “Pero sabi ni Alicia’y. . oh, never mind.” Nakangiti na ito nang humarap sa kanya. Akmang hahalikan ulit siya nang gambalain sila ng katok sa pinto. “Sir, Ma’am, tawag po. Importante raw,” sabi ng isang katulong sa likod ng nakapinid na pinto. Iniangat ni Anton ang extension na nasa side table. “What?” Napabangon ito matapos sandaling makinig. “Okay, saan siya dinala? We’ll be there right away.” “Sino ‘yon?” nababahalang tanong ni Moira. “Si Doctora Rosales, ang administrator ng center.” “Bakit?” Napabangon na rin siya. “Ang. . ang papa mo. He suffered another heart attack.” “A-‐‑ano raw ang lagay niya?” Sa halip na sumagot ay niyakap siya nang mahigpit ni Anton. Natumbok naman niya agad ang ibig sabihin niyon. “No. Hindi puwedeng mangyari. . Nooo!” nagdadalamhati niyang sigaw. “I’m sorry. I’m so sorry,” paulit-‐‑ulit na usal ni Anton, kasabay ang nang-‐‑aalong haplos sa kanyang buhok at balikat. “HOW DID this happen? Akala ko ba’y first-‐‑rate ang center ninyo?” sumbat ni Moira sa center administrator na dinatnan nilang nasa ospital pa na pinagdalhan sa don. “Nangyayari ang ganyan lalo sa klase ng heart condition na meron ang iyong ama. Most likely, unti-‐‑unti nang nagde-‐‑degenerate o nanghihina ang heart muscles niya sa unang atake pa lang niya. I’m sorry. I’m very, very sorry,” wika ni Dra. Rosales. “Magdedemanda ako. Hindi dapat nangyari ‘to. My father was doing fine before he came to your center and now he’s dead. You killed him!” pahisteryang sigaw niya. “Calm down.” Niyakap siya ni Anton. “Excuse us, please,” sabi nito sa manggagamot. Naintindihan naman iyon ni Dra. Rosales. Tahimik itong lumabas ng silid at iniwan sila. “Isa ka pa!” Itinulak niya ang asawa at nagbabaga ang mga matang itinuon dito. “Kundi ka nagpumilit na dalhin siya sa center, malamang ay buhay pa siya!” angil niya. Masyadong matindi ang kanyang dalamhati. Kailangan niya ng mapagbubuntunan ng sisi. “No one wanted this to happen. Pare-‐‑pareho tayong kapakanan ng papa mo ang iniisip,” kalmanteng paliwanag ni Anton. “No! You wanted to hurt him. Maybe this is your ultimate revenge against me. .” “Stop it!” Hinawakan siya nito sa balikat at niyugyog iyon. Natahimik siya saka napasubsob sa dibdib nito. At humagulhol doon. “Sige, ilabas mo lang,” nang-‐‑aalong wika nito habang hinahagod ang likod niya. “I’m sorry, sweetheart. I didn’t think it will turn out like this.” Sa kabila ng matinding pighati, nakuhang rumehistro sa isipan ni Moira ang pagtawag nito sa kanya ng “sweetheart” sa tinig na hindi kababanaagan ng pagkutya kundi ng pagtatangi. At hindi niya mapigilan ang pagsibol ng kasiyahan sa puso. ILANG araw pa ay nailibing na si Don Miguel. Si Anton lahat ang nag-‐‑asikaso. Sa hacienda ito ibinurol at sa mausoleo ng mga San Diego inilibing. “Maiiwan na ‘ko rito,” sabi ni Moira nang wala na ang mga nakiramay at sila na lang mag-‐‑asawa ang nasa mansiyon. “I don’t think that’s a good idea. Hindi ka dapat mag-‐‑isa, lalo na ngayon,” tutol ni Anton. “Pero.. ” “You’re coming home with me tomorrow. Later, when you’ve sorted things out, saka ka na magpasya ng susunod na gagawin. Right now, you’re in no position to think clearly,” giit ng asawa. “Halika’t magpahinga ka muna,” yaya nito sa kanya. Masyadong malabo pa ang isipan niya para magprotesta pa. At hindi na rin siya nagprotesta kahit kaakbay niya ito hanggang sa pagpanhik sa hagdan. Sa silid niya sila humantong. Inihatid pa siya ni Anton sa kama. Tinanggal nito ang kanyang sapatos, kinumutan siya, saka hinagkan sa pisngi. “Now, rest,” anito saka umakmang tatayo na. “H-‐‑huwag mo ‘kong iwan,” sabi niya. Parang ayaw niyang mag-‐‑isa nang mga sandaling iyon. “Sure, if that’s what you want. Dito lang ako,” sang-‐‑ayon ni Anton. “P-‐‑please hold me.” Parang kailangang-‐‑ kailangan niyang madama ang yakap nito. Umusod ito palapit sa kanya, saka siya ipinaloob sa mga bisig nito. Hinawakan nito ang ulo niya’t idinantay iyon sa balikat. Gaya noong una siyang yakapin ng asawa, inalihan siya ng kapayapaan sanhi ng mga brasong nakapulupot sa kanya. Mahirap mang paniwalaan—at intindihin—subalit sa kanlungan ni Anton ay nakakatagpo siya ng kaligtasan, ng kasiguruhan. “Anton, I. .” Nag-‐‑angat siya ng ulo. Balak niya ay magpapasalamat. Subalit nang magtama ang mga mata nila’y tila namatay ang mga katagang balak niyang bitawan. Naudlot ng masidhing elektrisidad na animo’y nanulay sa kanilang mga katawan. Isang iglap lang at bihag na rin nito ang mga labi niya. At sa pagkakataong iyon ay walang pangingiming sinalubong niya ang mainit na halik nito. Katulad niya’y isang bulaklak na namukadkad sa araw. Bawat pagkilos, bawat pagsimsim, bawat pananaliksik ng asawa’y sabik niyang ginagantihan. Wala namang bahid ni katiting na karahasan ang paglalakbay ng mga kamay nito sa kanyang katawan. Sa pagkakataong iyon, layon nito’y maarok ang mga sensasyong mas magbibigay-‐‑ kulay sa eksenang pinagsasaluhan nila. Pakay nito ay ultimong kasiyahan ang maidulot sa kanya. At iyon nga ang nadama niya. Nang pag-‐‑isahin nito ang katawan nila’y waring mawawalan na siya ng ulirat sa masidhing init na gumuhit sa kanyang pagkatao. At nang simulan nito ang pagkilos ay kulang na lang mapugto ang kanyang hininga sa mga sensasyong binuhay at pinaigting nito, at sa bawat sandali’y mas pinaiigting pa. Sabay nilang inakyat ang hagdang patungo sa walang-‐‑hanggan at sabay din nilang narating ang tugatog niyon. . ILANG sandali pa’y banayad na ang paghinga ni Moira. Hudyat na nakatulog na. Matagal na pinagmasdan ni Anton ang payapang mukha ng asawa. Wala na si Don Miguel at kasabay niyo’y wala na rin ang sandata ko upang mapilit siyang mapanatili sa piling ko. Hindi niya maintindihan kung bakit gusto niyang mag-‐‑panic nang mga sandaling iyon. ILANG linggo na mula nang mailibing si Don Miguel ngunit nananatili pa ring parang zombie si Moira. Pakiwari niya, isang napakalaking kahungkagan ang nanahan sa kanyang puso’t nauubos ang kanyang enerhiya sa pagpilit lang sa sariling bumangon sa umaga. Kung noong una’y nais niyang maiwan na sa hacienda, ngunit bakit parang hindi niya matiis na bumalik. Kay raming masasayang alaala roon na hindi pa niya kayang harapin. Sa loob ng panahong namalagi siya sa bahay ni Anton ay naging tahimik ang kanilang pagsasama. Malapit-‐‑lapit na nga iyon sa normal na buhay ng mag-‐‑asawa. Maski si Alicia’y hindi naging sagabal, lalo’t madalas itong wala sa bahay. Ang tanging kaibhan nila sa totoong mag-‐‑ asawa’y ang tahimik nilang kasunduan na hindi sila nagmamahalan. Kaya nang tanggapin niya ang gayong sitwasyon, this is better than nothing, madalas niyang maisaisip. Kakatwang nang maging malaya na siya, at wala nang mahigpit na dahilan para mapigilan ang pag-‐‑alis niya’y saka siya bantulot na abutin ang naturang kalayaan. Ngunit isang umagang magising siya’t dumungaw sa bintana’y natanaw niya ang pagbaba mula sa taxi ng babaeng tila kumakatawan sa pinakamasama niyang panaginip. Si Jeanette. At may bitbit na naman itong maleta. Nagmamadali siyang naligo. Pamamahay ko na rin ‘to at may karapatan naman siguro akong tumangging patirahin ang ayaw ko, paghihimagsik ng kalooban niya habang nakasahod ang katawan sa dutsa. Mabilis din siyang nagbihis saka lumabas ng silid. “Of course you can stay. You know you’re always welcome here.” Sa puno ng hagdan ay naulinigan niyang sinasabi iyon ni Anton. “Won’t your w-‐‑wife mind? Alam mo, Anton, I.. I don’t feel very comfortable about this. Pakiramdam ko, I’m a fraud. Ang hirap magpanggap.” Naudlot ang pasugod na pagbaba niya nang marinig si Jeanette na tinuran iyon. “Sabi mo’y naiintindihan mo. Naipaliwanag ko na sa ‘yo ang sitwasyon, ‘di ba? This started out as revenge on my part, but now. .” Natahimik sandali si Anton. “Her father just died and I’m sure you’ll understand that she’ll have to stay for a few days. .” Hindi na hinintay ni Moira na marinig ang susunod na sasabihin ng lalaki. Naroon na ang patunay niya na meron ngang ugnayan sina Anton at Jeanette. At nanggaling na rin mismo sa bibig ng asawa na nagpapalipas lang ito ng oras bago siya sipain paalis ng bahay na iyon. I won’t wait for that to happen, matiim niyang pasya. Bumalikwas siya para pumasok sa silid ngunit bago pa maabot ang seradura ng pinto’y nagdilim ang kanyang paningin. Kung hindi siya napasandal sa dingding ay malamang na bumagsak siya sa sahig. Ilang sandali siyang nanatiling hindi kumikilos. Pinalilipas ang nadaramang matinding pagkaliyo. Nang mawala iyon, pakiramdam naman niya’y biglang may humalukay sa sikmura niya. Nagtatakbo siya sa banyo at doon nagduduwal nang nagduduwal. Hapung-‐‑hapo siya nang matapos. Ano ba’ng nangyayari sa kanya’t napakasama ng kanyang pakiramdam? Naghihilamos siya ng malamig na tubig nang biglang gumiit sa isipan ang isang posibleng dahilan. No, I can’t be pregnant. Not now! Kahit napakasama ng pakiramdam ay pinilit niyang magbihis. Laking pasasalamat niya nang paglabas ng kuwarto’y wala siyang nakasalubong. Nagmamadali siyang umalis para magpunta sa botika. Kailangang matiyak niya ang kalagayan. Pagbalik niya’y nagkulong ulit siya sa banyo. Hindi siya halos humihinga habang hinihintay na lumabas ang resulta ng test. Para siyang pinagsakbluban ng langit at lupa nang patunayan ng test kit ang kutob niya. Buntis nga siya. Sandali siyang natulala bago naisubsob ang ulo sa marmol na lababo’t nag-‐‑iiyak doon. Dumausdos mula sa palad niya ang test kit at napasiksik sa ilalim ng lababo.

 

CHAPTER EIGHT 

WILL I leave or will I stay? Ipapaalam ko ba kay Anton ang tungkol sa nasa sinapupunan ko o ililihim ito? Ang mga katanungang iyon ang nagpapagulo sa isip ni Moira sa sumunod na mga araw. At habang nalilito siya’y kinakabahan din. Inaasahan niya, anumang araw ay baka sabihin ng asawa na puwede na siyang umalis. I should leave now. Dapat ay huwag ko nang hintaying palayasin niya ‘ko. That would be more humiliating, kung minsan ay naipapasya niya. But what about the baby? ‘Di ba’t karapatan niyang kilalanin siya ng kanyang ama? agam-‐‑agam naman niya. Litung-‐‑lito siya at parati pang masama ang pakiramdam niya. Madalas tuloy ay sa silid na lang siya naglalagi. “HEY, DEAR brother, I just got an invitation for this weekend,” hayag ni Alicia isang umagang nag-‐‑aagahan sila. “What kind of invitation?” usisa ni Jeanette. “Remember Dan? Iyong kaibigan ko? Well, he wants me to go to his family’s beach house to meet his parents sa selebrasyon ng anibersaryo nila. Sa Iloilo iyon and it’s on an island.” “I’m sure you said no,” pakli ni Anton. “I did not,” maanghang na tanggi ni Alicia. “First, I want to see the place. Ayon sa bali-‐‑balita, it’s like a paradise sa ganda. Pangalawa, I want to be with him. At pangatlo, in case you haven’t noticed, nasa hustong gulang na ‘ko para magdesisyon.” “Well, you better change your answer. Wala akong pakialam kahit singkuwenta anyos ka na. Hindi pa rin magandang tingnan na basta ka na lang nagsasasama sa lalaking iyon sa mga liblib na lugar.” “Oh, for heaven’s sake! Nakapunta na nga ako sa Europe na mag-‐‑isa, eh.” “Nagpunta ka sa Europe na mag-‐‑isa. That’s the big difference. This time you won’t be going alone. May kasama kang lalaki. Did you ever stop to think kung ano na lang ang iisipin ng mga magulang ni Dan? Times have changed, I agree, pero marami pa rin ang naniniwala sa lumang kaugalian and it doesn’t hurt kung pinuhan mo ang kilos mo.” “Well, you could come with me.” Matamis pa sa asukal ang tinig ni Alicia nang bigkasin ang mungkahing iyon. “Ba’t ko naman gagawin iyon?” ani Anton. “Dahil nakikiusap ako. Please, Kuya. Gusto ko ring ma-‐‑meet ang parents ni Dan. That means he’s serious with me, right? Serious enough para ipakilala sa mga magulang niya. Sige na naman, o. You can even bring Moira along.” “Naku, hindi,” agad na tanggi ni Moira. Hindi niya kakayanin ang biyahe. Mapaeroplano man o mapa-‐‑barko, tiyak na masusuka’t mahihilo siya. “Why not?” baling sa kanya ni Anton. “Basta, ayoko.” “Si Jeanette na lang,” mungkahi ni Alicia. “Oh, no, not me,” tutol ni Jeanette. “You’d love the place. It’s way up there in terms of scenery. Para nga raw paraiso. Oh, please, I really wanna go,” pagsusumamo ni Alicia. Sumulyap si Jeanette kay Anton. “Oh, all right. If it’s okay with Anton,” anito. “Of course it’s okay with me,” sang-‐‑ayon ni Anton. “When do we leave?” “Saturday morning.” “O, sige, sige, payag na ‘ko,” walang nagawang pagsang-‐‑ayon ng lalaki. Parang biglang nagbara ang lalamunan ni Moira sa narinig. Imahinasyon lang ba niya o mas madaling napilit ang asawa niya nang malamang kasama si Jeanette? Halos mahibang siya sa matinding selos na nadama. SABADO ng umaga. Magdamag halos na nanatiling dilat si Moira at nag-‐‑iisip kaya hindi kataka-‐‑takang maliwanag na ang sikat ng araw nang magising siya. Agad siyang napabalikwas. Pinakiramdaman niya ang kabilang silid. Wala siyang marinig na kaluskos buhat doon. Palatandaang nakaalis na sina Anton. Pabuntong-‐‑hininga siyang sumandal sa pinagsalansang mga unan. Bigla’y parang napakatahimik ng bahay. Parang walang buhay. At iyon ay dahil wala roon si Anton, batid niya. Nami-‐‑miss na agad niya ang asawa. At parang maloloka na yata siya sa mga naglalaro sa imahinasyon na mga tagpong tinatampukan nito at ni Jeanette sa islang animo’y paraiso. Napakislot siya sa pagkatok sa pinto. “Moira, are you awake?” Napakunot-‐‑noo siya nang mabosesan si Alicia. Dali-‐‑dali siyang bumangon at pinagbuksan ito. “Hindi pa pala kayo nakakaalis,” sabi niya. “Actually, ako lang ang hindi umalis.” Tumuloy ito sa silid at umupo sa kama. “Tumawag kagabi si Dan. Nagbago raw ang isip ng mga magulang niya’t hindi na sa isla nila gagawin ang anniversary celebration. Dito na. Sa Mandarin Hotel.” “Pero sina Anton. .” “Oh, them, well, Dan’s invitation to use his beach house still stands. Sila na lang ang tumuloy. Sayang naman, ‘di ba? Everything’s ready,” sabi ni Alicia, saka minasdan ang magiging reaksiyon niya. Napalunok siya. Kahit ano’ng mangyari, hindi ako iiyak sa harap ng malditang ‘to, matiim niyang pasya. “I see. Well, good for them,” pakibit-‐‑balikat niyang tugon. “I’m sure na alam mo na. Si Anton at si Jeanette ay—” “Yeah, I know,” sabad niya. “And I really don’t care. Kung plano ng kapatid mong pasakitan ako sa pamamagitan ng babaeng iyon, he’s making the wrong move because he doesn’t mean a thing to me and he can have any woman he wants. Hindi lang naman ako ang madudungisan kapag nalaman ng madla na may ibang babae siyang ipinangangalandakan. Siya rin. That will just show the world he’s a man of loose morals. Now, if you’ll excuse me, gusto ko nang magbihis.” “Jeanette is more suitable as a wife for Anton,” ani Alicia na para bang walang narinig. “Dapat nga’y noon pa sila nagpakasal. But my silly friend wanted to have a career first. Before we knew it, nag-‐‑asawa bigla si Anton. But it’s not a real marriage, is it?” “Alam mo, whatever he does, wala akong paki, okay? Now, please leave,” matigas na saad ni Moira. Ilang saglit siyang minasdan ni Alicia bago ito tumayo’t lumabas na ng silid. Hindi ako iiyak. It doesn’t matter if it hurts like hell. Hindi ko iiyakan si Anton. He doesn’t deserve it, giit niya sa sarili upang sikilin ang luhang nagtatangka nang humulagpos mula sa mga mata. Noon nagsimulang luminaw sa kanya kung ano ang ibig sabihin ng magandang pakikitungo sa kanya ng asawa. Iyo’y kalkuladong paraan upang mahulog muli ang loob niya rito.. upang siya naman ang maitapon nitong parang basura! He won’t get the chance. Tapos na ang pag-‐‑urung-‐‑sulong niya. Tapos na ang pagdidili-‐‑dili. Nagawa na ang desisyon para sa kanya. Dali-‐‑dali niyang binuksan ang cabinet. Hinugot niya mula roon ang maleta niya’t inilatag iyon sa kama. Pagkuwa’y walang habas na pinagsasalaksak ang mga gamit niya roon. Ni hindi na niya tinangkang ayusin pa ang mga iyon. Nang matapos ay nagbihis siya’t bitbit ang maleta, lumabas siya ng bahay. “Ay, Ma’am, aalis po kayo?” ani Maring na kasalukuyang nagdidilig sa hardin nang madaanan niya. “Oo.” “Pasaan po kayo at ba’t hindi kayo magpahatid sa driver?” “Huwag na.” “Ma’am, tutulungan ko na kayo. Gusto ninyong itawag ko kayo ng taxi?” “Hindi na. Ako na lang.” Masyado siyang nagmamadali na makalabas ng bahay na iyon. Parang masusuka na siya sa matinding sama ng loob. Parang masasakal siya sa animosidad na nararamdaman niyang nagmumula roon. “Pero, Ma’am. .” Atubili pa rin si Maring. “Sige na, Maring. Ituloy mo na ang ginagawa mo,” utos niya. Walang nagawa ang katulong kundi tumalima. MULA naman sa bintana ng kanyang silid ay natanaw ni Alicia ang pag-‐‑alis ni Moira. Isang ngiti ng tagumpay ang namutawi sa mga labi niya. Saksi siya nang matuklasan ni Anton na may ibang katipan si Moira noong gabi ng debut nito. Kitang-‐‑kita niya ang pighati, kapaitan at pagkatalo sa mukha ng kapatid. Siya ang nalungkot at nangulila para dito nang ipasya nitong magpakalayu-‐‑layo’t huwag nang bumalik sa Sta. Barbara. Ang lahat ng iyon ay dahil lang sa isang walang-‐‑ kuwentang babae na salapi lang ang dini-‐‑diyos. Pwes, mabuti nga sa ‘yo ang nangyari, iniisip niya habang nakatunghay kay Moira na halos hindi magkandaugaga sa dalang maleta. “SHE WHAT?” hindi makapaniwalang bulalas ni Anton nang matuklasan ang mga pangyayari. “She left. Apparently, matagal na niyang binabalak iyon at kumukuha lang ng tiyempo,” sabi ni Alicia. “I tried to stop her pero wala akong nagawa.” Nasuntok ni Anton ang dingding. Sa nakalipas na mga araw, pakiwari niya’y unti-‐‑unting nagkakalapit ang loob nila ng asawa. Iyon pala’y napakalayo niyon sa katotohanan. All the while, she was planning to leave. Matindi ang hinanakit na dulot niyon. Gaya noon, napaglalangan na naman siya ni Moira. Ganoon ba ito talaga kagaling umarte o sobrang tanga lang niya para paulit-‐‑ulit na mapapaniwala nito? “Sinabi ba niya kung saan siya pupunta?” tanong niya. “She didn’t say anything. But take a wild guess.” “Sa hacienda. Doon lang siya puwedeng tumakbo.” “Then drive her away from it,” sadistang mungkahi ni Alicia. Tumango si Anton subalit iniisip pa lang niya iyo’y batid na niyang hindi niya iyon magagawa. Mabulok siya roon, tiim-‐‑bagang niyang nawika sa sarili.

 

CHAPTER NINE 

MASAYA si Alicia sa naging takbo ng mga pangyayari. Sa wakas ay nakaganti na si Anton. Ang ipinagtataka lang niya, parang hindi masaya ang kapatid. Malimit kasi niyang mapunang nakatingin ito sa malayo. Halatang malalim ang iniisip. ‘Di kaya mahal talaga niya si Moira? kung minsan ay pagdududa niya. A, kalokohan. He’s stupid to love her matapos ang ginawa ni Moira sa kanya. Walang balak na ipaalam ni Alicia ang naging papel niya sa pag-‐‑alis ni Moira at sa tuluyang pagkawasak ng pagsasama ng dalawa. MALILIGO sana si Alicia sa banyong nasa loob ng kanyang silid nang matuklasang ubos na ang stock ng sabong nakalagay sa cabinet. “Maring! Sebyang!” tawag niya sa mga katulong para humingi ng sabon ngunit walang tumugon sa mga ito. Ni wala siyang ideya kung saan inilalagay ang stock ng mga toiletries kaya minabuti niyang ang banyong nasa master’s bedroom na lang ang gamitin. Tutal ay wala na si Moira at si Anton naman ay alam niyang nakaligo na. Pagdating doon ay binuksan niya ang cabinet na kinalalagyan ng mga sabon. Inabot niya ang isa sa mga iyon. Mali marahil ang pagkakasalansan ng mga iyon, ‘di kaya’y wala siyang ingat sa paghablot dahil biglang nangalaglag ang mga kahon. “Oh, shit!” pakli niya saka awtomatikong napayuko para pulutin ang mga iyon. “Hay, naku, hayaan na nga lang ang mga ‘yan diyan,” sabi na lang niya at akmang didiretso na ulit ng tayo. Nang masulyapan niya ang maliit na bagay na napasiksik sa sulok. Parang nahuhulaan na niya kung ano iyon. Naintriga siya at pinulot iyon. Napakunot-‐‑noo siya nang matuklasang tama ang kanyang hula, mas lalo pa nang mapiho kung ano ang ibig sabihin niyon. Dagli niyang nakalimutan ang pakay sa banyo. Mabilis siyang lumabas para hanapin ang kapatid. “LOOK at this,” ani Alicia nang matagpuan si Anton sa library. Sabay abot ng pregnancy test kit sa kapatid. “Do you know what it is?” “Yes, but I don’t know what it says,” ani Anton. “It means positive ang resulta ng test.” “You’re pregnant? Sinong tarantadong lalaki ang—” “Not me. Hindi sa ‘kin ang test kit na ‘yan.” “Eh, kanino pala?” nagugulumihanang tanong ni Anton. “H-‐‑hindi ba kay.. kay Jeanette?” bantulot na turan ni Alicia. “I wouldn’t know. Saan mo ba natagpuan ‘to?” “Sa banyong kanugnog ng master’s bedroom.” “Jeanette never uses that bathroom.” Napatiim ang bagang ni Anton. “As far as I know, isang tao lang ang gumagamit niyon bukod sa ‘kin. Shit! Why didn’t she tell me?” Iyon lang at nagmamadali siyang lumabas ng silid. “Kuya, wait!” tawag ni Alicia ngunit ni hindi niya nilingon ang kapatid. SA HACIENDA San Diego, unti-‐‑unti nang nasasanay si Moira. Para ngang kay daling naibsan ang pasanin niya mula nang ipasya niyang doon na mamalagi. Technically ay kay Anton na ang naturang propyedad, ngunit hindi niya maiwasang ituring iyon na kanya. Ang konting halagang naiwan sa pinagbilhan ng hacienda ay noon pa niya inilagak sa time deposit at ang iba’y sa kung anu-‐‑anong investments. Maituturing nga sigurong suwerte ang mga babaeng nagbubuntis dahil natuklasan niyang malaki ang itinubo ng mga investments na iyon. Puwede na siyang mabuhay—hindi nga lang kasinrangya ng kanyang nakagawian. Kung tutuusin, hindi na niya kailangan si Anton. Kaya na niyang buhayin ang sarili’t ang kanilang anak. Hindi naman magdarahop ang bata, tiyak niya. Mas marangya nga lang marahil ang magiging buhay nito kung sa piling ng ama nito. No. Never! Hinding-‐‑hindi niya maaaring isuko ang anak. Iyon na lang ang tanging alaala niya sa lalaking kanyang minahal. Gaya ng madalas mangyari, sa tuwing sasagi sa alaala niya si Anton ay para siyang mamamatay sa kalungkutan. Noong bagong dating nga siya sa hacienda ay kung ilang galong luha yata ang umagos sa kanyang mga mata sa matinding pangungulila sa asawa. Well, face the music, sweetheart. It’s over. Kung noon ay maaari siyang mag-‐‑ilusyon na may pagtingin din sa kanya si Anton, dapat niyang tanggapin na hinding-‐‑hindi na matutupad ang bagay na iyon. Mukha ngang masayang-‐‑masaya siya sa pag-‐‑alis ko. He didn’t have to go to the trouble of kicking me out. Inaamin niya, sa simula’y bahagya siyang umasa. Baka naman susundan siya ni Anton. Ihahayag na ayaw nitong mawalay sa kanya. Subalit ang mga araw ay naging linggo’t ni anino nito ay hindi niya nasilayan. Hanggang sa matanggap na niyang mag-‐‑isa niyang palalakihin ang anak nila’t kung sakaling darating man si Anton, marahil ay para kumbinsihin siyang ipawalang-‐‑bisa na ang kasal nila. He had his revenge. At napakatanga mo para umasang ‘di iyon ang motibo niya. Parang sinaksak ang dibdib niya sa ideyang iyon. UPANG pasayahin ang sarili’y humuni-‐‑huni siya. Iyon pa rin ang ginagawa niya habang pababa ng hagdan. “You seem happy. Mabuti ka pa.” Muntik nang sumala sa baitang ang mga paa niya nang marinig ang tinig. “I-‐‑ikaw?” nausal niya pagkakita kay Anton na nakatayo sa ibaba ng hagdan at nakatunghay sa kanya. Parang isang taong natira sa disyerto’t gayon na lang ang pagkauhaw, sabik niyang pinasadahan ng tingin ang lalaking kay tagal niyang pinangungulilahan. Walang halaga anuman ang naging kasalanan nito sa kanya. Naroon pa rin ang katotohanang mahal niya ito. “Yes, it’s me.” “P-‐‑paano ka nakapasok?” “Baka nakakalimutan mo na, I own this house.” “B-‐‑ba’t ka naparito?” “I believe you have something I need.” Kagyat umahon ang kaba sa dibdib niya sa sinabi ng lalaki. Diyata’t dumating na ang pagkakataong kinatatakutan niya? Hihingin na ni Anton ang kalayaan nito. “You. . you have it,” aniya matapos humugot ng malalim na hininga. Noon pa niya naipasyang hindi niya lalabanan ang nais nito. “I’ll sign anything, ipadala mo lang dito.” “Sign anything?” Napakunot-‐‑noo ito. “Yes. Gusto mo ng legal document, I’m sure. I’ll give it to you,” hayag niya. “You mean you won’t fight me?” gulat na paniniyak nito. “I won’t. Hindi naman kailangan, eh.” Sinikap niyang panatilihing patag ang kanyang tinig gayong ganoon na lang ang pagnanais niyang bumunghalit ng iyak. “I can’t believe na maski sa anak natin ay ganyan lang ang tingin mo,” asik nito. “A-‐‑anak natin?” “Oo. What did you think we’re talking about?” “Akala ko’y. . akala ko’y. .” “You’re pregnant, aren’t you?” paniniyak nito. “Yes, but—” “You’re pregnant at ‘di mo man lang naisipang ipaalam sa ‘kin?” May panunumbat sa himig nito. “How long were you planning to keep it a secret?” “As long as possible. Look, I know you’re happy now at hindi ako hadlang sa kaligayahan mo.” Sa pagkahindik ni Moira, nagsimulang mabasag ang tinig niya. “I am happy? Paano mo nalaman?” “Huwag ka nang magdrama, Anton. Alam kong ako lang ang balakid sa inyo ni Jeanette. You can’t kick me out of your house and out of your life dahil kakamatay pa lang ng papa. You said so yourself.” “I did? Kailan?” Isang iritadong tingin ang itinapon niya sa asawa. “Kailan?” giit nito. “Noong kakarating ni. . ng babae mo!” sigaw niya. “Wala akong sinasabing—” “Oh, stop it! Huwag mo na ‘kong lokohin.” “What exactly did you hear?” “You really wanna know? Okay, dumating si Jeanette and you graciously invited her again to use your house. Ang sabi niya, ‘alam mo, Anton, I don’t feel very comfortable about this. Pakiramdam ko, I’m a fraud. Ang hirap magpanggap’. And you answered, sabi mo’y naiintindihan mo. ‘Naipaliwanag ko na sa ‘yo ang sitwasyon, ‘di ba? This started out as revenge on my part but now.. her father just died and I’m sure you’ll understand that she’ll have to stay for a few days here’. On top of that, garapalan ka kung ipangalandakan ang relasyon ninyo. Hindi ko na masikmura.” “Kailan ko ipinangalandakan na may ugnayan kami, aber?” “Tanga ka ba o talagang makapal lang ang mukha? Nagpunta kayo sa liblib na isla na kayong dalawa lang—” “Kami ni Jeanette, nagpunta sa isla? I know we planned to chaperone Alicia pero—” “Tama na, Anton. Ayoko nang makinig,” sigaw ni Moira. “You’ll have to listen. And you’ll have to enlighten me. Paano mo naisip na nagpunta kami ni Jeanette sa isla gayong hindi nga natuloy ang— ” “Si Alicia’y hindi natuloy pero kayo, sumige pa rin.” “We never did that.” “Huwag ka nang magkaila.” “Is that why you left?” “Yes. Ayoko na, Anton. Sawa na ‘kong magmukhang kawawa.” “Well, you left for the wrong reason dahil for the record, hindi kami nagpunta ni Jeanette sa isla. She went to Hong Kong that day dahil nakatanggap siya ng tawag mula sa agent niya. Kailangan siya para sa isang show. As for me, I left for the office. Imagine my surprise nang pagbalik ko’y ibalita sa ‘kin ni Alicia na lumayas ka.” “That little witch!” bulalas ni Moira. “Siya ang nagpamukha sa ‘kin na may relasyon kayo ni Jeanette. “What?” Parang mabibilaukan si Anton. “You heard right.” At isinalaysay niya ang pinagsasabi sa kanya ni Alicia. “She’s my sister but right now I could wring her neck dahil sa mga pinaggagawa niya,” bulalas ni Anton nang matapos siya. “So you see? May dahilan ako para ilihim ang tungkol sa kalagayan ko.” “No, wala kang dahilan at lalong wala kang karapatan. Anak ko ang dinadala mo and I have every right to know I’m going to be a father.” “Don’t tell me you’ll take him away from me.” “If I have to.” “Wala ka talagang kaluluwa. And to think I loved you. .” Bigla niyang naitikom ang bibig nang mawari kung ano ang lumabas doon. Pero huli na. “Ulitin mo nga ang sinabi mo,” naniningkit ang mga matang utos ni Anton. “Wala!” kaila niya. “You said you loved me. Ang tinutukoy mo ba’y noong unang panahon pa o kailan lang?” Puwede siyang magsinungaling. Pero hindi niya magawa, lalo’t mataman siyang pinagmamasdan nito. “Kung. . kung minahal mo ‘ko, you shouldn’t have left.” Bigla’y naging masuyo ang tinig ni Anton. “Bakit? Para mahirapan sa tuwing makikita ka’t si Jeanette na—” “Jeanette and I, wala kaming ugnayan. Ilang ulit ko bang sasabihin iyon?” “Lokohin mo ang lelong mo. Sabihin nang hindi nga kayo magkasamang nagpunta sa isla. Pero alam ko pa rin ang narinig ko noong maulinigan ko ang pag-‐‑uusap n’yo.” “Tama ang mga salita subalit mali ang interpretasyon,” ani Anton. “Ano’ng ibig mong sabihin?” “I admit, sinabi sa ‘kin noon pa ni Jeanette na... na may pagtingin siya sa ‘kin. Iyon marahil ang tinutukoy niya noong sabihing she feels like a fraud at pakiramdam niya’y niloloko ka niya. But I told her before that she’s just like a sister to me. At iyon lang ang maaari kong maramdaman para sa kanya.” “Pakiesplika mo ang isinagot mo sa kanya,” hamon ni Moira. “I said, akala ko’y naiintindihan niya na hanggang pagiging kapatid lang ang pagtingin ko sa kanya. At tungkol naman sa ‘yo, what started out as revenge has turned into something else. Pero nangangamba rin ako na sa loob ng ilang araw ay mare-‐‑realize mo na wala nang tanikalang bumibihag sa iyo’t ako’y iiwan mo na.” Biglang tumalikod si Anton kasabay ng bahagyang paggaralgal ng tinig. Pagkuwa’y muli nitong hinarap si Moira. “Oh, hell, I better say it out loud. Mahal kita, okay? Even when I wanted to hurt you for hurting me, I kept on loving you. At para akong mababaliw nang bigla kang umalis.” “Pero ba’t. . ba’t hindi mo ‘ko sinundan? O tinawagan man lang?” “And look like an ever greater fool? No, thanks. Minsan na ‘kong nagmukhang tanga sa pagmamahal sa ‘yo,” may pait sa tinig na saad nito. “Oh, Anton, kung puwede ko lang ibalik ang kamay ng orasan, gagawin ko. I never meant to hurt you before. At hindi ko sinadyang ipamukha sa iyo na pinalitan kita sa buhay ko. Sa katunayan, ‘di ko naman talaga katipan si Dondi.” “It’s all in the past now. Huwag na nating pag-‐‑ usapan.. ” “Hindi. Kailangan nating malinawan ang bagay na ito once and for all. Si Cathy ang nagsabi sa papa na nobyo ko si Dondi at siya rin ang may pakana nang inihayag ni Papa na engaged na kami. Pero sa totoo lang, isang masugid na manliligaw lang si Dondi. I was flattered by his attention pero wala akong balak sagutin siya. Nang mga panahong iyon, nasa proseso ako ng pagtantiya kung talaga bang mahal kita but I was so childish and stupid para madala sa mga kantiyaw ng kabarkada ko. Then, you left and I couldn’t find you anymore. Hanggang sa bigla mo na lang bilhin ang hacienda.” “I’m sorry for what I did.” Mahigpit siyang niyakap ni Anton. “Umalis ako because I wanted to be someone. Nagpursigi ako para makarating sa posisyong inaasam ko and when I got there, alam ko na rin ang una kong gagawin—ang maghiganti sa iyo. Kaya ‘ko binili ang hacienda. But I was a fool not to see that it was love that was urging me to do the things I did. Nang.. nang umalis ka ng bahay ko, akala ko’y mababaliw na ‘ko sa kalungkutan. I tried to forget you but I can’t. Pagkatapos, nang matuklasan kong buntis ka, I knew I had to bring you back and make you fall in love with me. Not for the child’s sake kundi para sa ‘kin.” “H-‐‑hindi ako makapaniwala. Isa itong panaginip.” “Better believe it. I’m taking you home dahil hindi ko kayang mabuhay nang wala ka.” “P-‐‑paano si Alicia? Hindi niya ‘ko matatanggap.” “Alicia has my best interest at heart. Galit na galit ako sa kanya pero naiintindihan ko rin siya. Nakikita niya, hindi ko kayang saktan ka, so she was the one who made plans to do it. I’ll deal with her, don’t worry. At sana’y. . sana’y mapatawad mo siya.” “Kapatid mo siya, Anton, at mahal mo. Dahil doon, kaya ko rin siyang mahalin.” Mahigpit siyang niyakap ni Anton. Marubdob na siniil ng halik sa mga labi. “I never thought I could be this happy,” sabi niya nang saglit silang maghiwalay para kumuha ng hangin. “This is just the beginning,” hayag nito saka lalong umigting ang paghalik sa kanya. EPILOGUE KUNG nakailang ulit na humingi ng patawad si Alicia, hindi na mabilang ni Moira. Basta’t ang mahalaga’y nagkaintindihan na sila. Muli silang nagpakasal ni Anton. Sa simbahan naman ngayon. At ilang buwan pa ang lumipas ay isinilang niya ang isang malusog na sanggol. “Antonina Maria” ang ipinangalan nila rito. “I’m glad at babae ang panganay natin. Ngayon ay may mapagpapasahan na ‘ko nito,” sabi niya nang nasa bahay na sila. “A great heirloom, I presume,” ani Anton na noo’y nakatuon ang pansin sa paglalaro sa anak nila. “Yes.” May kung ano sa tinig niya ang nagpalingon sa lalaki. Laking gulat nito nang makitang ang tangan niya’y isang simpleng kuwintas na may hugis-‐‑ pusong locket. Pagkuwa’y napakunot ito. May naalala. “I-‐‑iyan ba ang kuwintas na iniregalo ko?” mangha nitong tanong. “I kept it all these years. At ngayon ay ipapasa ko ito sa anak natin when she turns eighteen.” “Naman, Moira. That’s a plain gold necklace. Puwede natin siyang ibili ng higit diyan,” protesta ni Anton. “But it won’t be as valuable as this one,” hayag ni Moira. “Ito ang sumasagisag ng pagmamahalan natin na muntik nang ‘di magkaroon ng katuparan.” May kung anong umusbong sa puso nito sa kanyang tinuran. Tanda nito kung ano ang naramdaman nito nang makita ang bigay ni Dondi noon at kung paanong nanliit ito matapos maikompara ang payak nitong regalo. “I love you. So much,” usal nito sabay yakap sa asawa. “And I love you with all my heart,” ganti ni Moira. Nang magdait ang mga labi nila para sa isang maigting na halik, pakiwari niya’y nagsimula na ang pinakamasayang kabanata ng buhay niya. WAKAS